ایمریا موجودات تک یاختۀ انگلی هستند که روده را تحت تأثیر قرار می دهند و باعث اسهال در طیور می شوند و وقتی طیور علائم بالینی از خود نشان می دهند یعنی به بیماری کوکسیدوز مبتلا شده اند.
ایمریا گونه های مختلفی دارد و ممکن است طیور در آن واحد به بیش از یک گونه مبتلا گردند.
البته هر کدام از انواع گونه های ایمریا میزبان خاص خود را دارند و این به این معنیست که مثلاً بوقلمون ها اگر به کوکسیدوز مبتلا شوند به مرغ ها انتقال نمی دهند و برعکس.
انتقال بیماری کوکسیدوز
انگل ایمریا در نزدیکی تمامی مرغداری ها وجود دارد اما علائم بالینی پس از بلع تعداد زیادی از تخم های این انگل ظاهر می شود. یعنی مرغ ها از آب ، خوراک ، بستر کاهی یا خاک آلوده ببلعند.
انگل ها در فضولات طیور تخم ریزی می کنند و این تخم ها در شرایط گرم و مرطوب مسری و واگیردار می شوند. خب حالا دیگر تخم ها برای عفونی کردن و سرایت بیماری آماده اند، هنگامی که توسط سایر طیور بلعیده می شوند تخم ها شکسته می شوند و بچه انگل ها مجاری گوارشی طیور را عفونی می کنند. این بچه ها به سرعت در سلول های غشائی روده رشد و تکثیر می یابند.
علائم رایج بیماری کوکسیدوز
1) اسهال
2)وجود خون و خلط در فضولات
3)بی اشتهایی
4)کاهش مصرف آب
5)رخوت و بی حالی
6)کاهش وزن
7)تاج رنگ پریده
8)کاهش تخم گذاری
9)مرگ و میر بخصوص در طیور جوان تر
علائم بالینی بیماری کوکسیدوز بسته به سن پرنده، میزان درگیری و میزان تخم انگل های خورده شده تشدید پیدا می کند. حتی طیوری که از کوکسیدوز نجات پیدا می کنند ممکن است سیستم گوارش و رودۀ آنها دچار مشکل دائمی شود و برای آنها پیامدهای دیگری را به دنبال آورد.
تشخیص کوکسیدوز
از آنجائیکه کوکسیدوز بیماری گوارشی است و روده را درگیر می کند علائم آن مشابه بسیاری دیگر از بیماری های باکتریایی مثل سالمونلا ، سایر بیماری های انگلی ، بیماری های مسمومیتی و غیره است.
بنابراین بسیار اهمیت دارد که شما با دیدن علائم بالینی در طیور فوراً با دامپزشک و متخصص تماس بگیرید. دامپزشک نمونه مدفوع طیور را به آزمایشگاه می برد و چنانچه تخم های انگل را در آن بیابد تشخیص بیماری کوکسیدوز خواهد داد.
پیشگیری از بیماری کوکسیدوز
پنج راهکار پیشگیرانه برای بیماری کوکسیدوز هست :
تمیز کردن مرتب مرغداری
زدودن مدفوع طیور و بسترهای آلوده از مرغداری در کاهش هر چه بیشتر تخم انگل ها از محیط پیرامون مرغ ها بسیار مهم است.
در صورت امکان، مرغ های جوان و بالغ را از یکدیگر جدا کنید.
بستر طیور را خشک نگه دارید
از آنجاییکه تخم انگل ها برای رشد و تکثیر به جای مرطوب نیاز دارند با خشک نگه داشتن بستر مانع از سرایت آنها به طیور خواهید شد.
تست منظم از مدفوع
حتی اگر طیور علائم بالینی از خود نشان ندادند ممکن است انگل با تضعیف سیستم ایمنی، پرنده را در معرض ابتلا به سایر بیماری های باکتریایی یا انگلی کند. بنابراین داشتن یک برنامۀ منظم برای تست مدفوع می تواند از عفونت بیشتر جلوگیری کرده و بسیاری پیامدها را پیشگیری کند.
جلوگیری از استرس طیور
این امر با هماهنگی با دامپزشک برای اجرای پروتکل های بهداشتی ، مراقبت های لازم در مرغداری ، پیشگیری از استرس های گرمایی و سرمایی ، هیدراته نگه داشتن بدن با در اختیار گذاشتن آب تازه و پاکیزه و ممانعت از نگهداری تعداد بیش از حد طیور در مرغداری.
مراقبت از سلامت روده و حفظ سیستم ایمنی
این امر شامل جیرۀ غذایی متعادل ، کامل و مناسب و استفاده از مکمل هاست که به حفظ سلامت روده و دستگاه گوارش کمک می کند.
از دیگر مراقبت ها انجام برنامه های منظم واکسیناسیون است.
کوکسیدوز اگر تحت کنترل نباشد از بیماری های ویرانگر و خسارت بار است. مدیریت خوب گلۀ طیور و برنامه های کنترل بیماری می تواند مانع از پیامدهای بد بیماری بر روی گلۀ طیور گردد.