بر اساس اعلام سازمان مدیریت بحران کشور؛ در سال زراعی گذشته 190 هزار میلیارد ریال خسارت به بخش کشاورزی وارد شده است. این در حالی است که نظام بیمه کشاورزی در سال زراعی88ـ87 بخشی از خسارت‌های ناشی از وقوع سرما و خشکسالی را برای تعدادی از بهره‌برداران و کشاورزانی که محصولاتشان را بیمه کرده اند جبران کرده است. در این راستا گفتگویی با مهندس محمدحسین صفرپور طاهر قائم مقام مدیرعامل صندوق بیمه کشاورزی ترتیب دادیم.
قائم مقام صندوق بیمه کشاورزی با بیان این مطلب گفت: درآ ستانه سال نو علیرغم این که تغییرات آب و هوایی واقلیمی اصولا با ضریب اطمینان مطلق قابل پیش بینی نیستند، لکن با نگاه به افزایش میانگین دمای زمستان 88، احتمال وقوع سرمای بهاره و بروز خسارات عمده به ویژه در سطح باغ های کشور وجود دارد.
وی ادامه داد: با توجه به آسیب های اقتصادی قابل توجه بهره‌برداران در سال قبل، صندوق بیمه با اتخاذ سیاست‌هایی از قبیل کاهش درصد حق بیمه‌های سهم کشاورزان (از طریق افزایش سهم دولت)، توجه ویژه به نقاط محروم در تعیین تعرفه‌ها (قریب به 1000 تعرفه) و افزایش تعهدات و سطوح تحت پوشش بیمه در استان‌های کشور، نگاه حمایتی خود را بیش از پیش مورد نظر قرار داده و عملیات اجرایی بیمه را با هدف توسعة کمی و کیفی و با به کارگیری توانمندی های علمی، فنی و اجرایی بخش کشاورزی بررویکرد حمایتی نظام مند که مبتنی بر اصول علمی وعملی است، آغاز کرد.
صفر پورطاهر ادامه داد: در سال زراعی88ـ87 صندوق بیمه104 محصول زراعی، باغی، دام، طیور، آبزیان و منابع‌طبیعی را تحت پوشش داشته است. در زیربخش زراعت، 37 مورد بیمه‌ای تحت پوشش بوده که با اضافه شدن محصولات هندوانه و خربزةآبی هر یک در سه نوع کشت تابستانه، پائیزه و بهاره، کنجد و توتون درمجموع 41 محصول در این دوره تحت پوشش بیمه قرار گرفته است.
وی افزود: در زیربخش باغبانی همراه با 3 محصول آلو، گوجه و گلابی به‌عنوان محصولات جدید، جمعاً33 محصول تحت پوشش بیمه قرار دارد.
صفرپورطاهر درمورد بیمه دام و طیور و آبزیان نیز گفت: در زیربخش دام13، طیور12 و آبزیان 4 مورد بیمه (جمعاً 29 فعالیت) و در بخش منابع‌طبیعی نیز 5 فعالیت از پوشش نظام مند حمایتی بیمه برخوردارند. با توجه به ابلاغ طرح بیمه طالبی ، بادام زمینی، یونجه، توت فرنگی ، عناب، فندق آبی و دیم ، لیلیوم، موز، اکالیپتوس، صنوبر، بلدرچین و مراکز اصلاح نژادی و تکثیری مرغ بومی کشور در حال حاضر 119 مورد بیمه ای با 14% رشد تحت پوشش قرار گرفته است.
وی تصریح کرد: به طور کلی در سال زراعی گذشته با توجه به استقبال نسبی بهره‌برداران از خدمات بیمة کشاورزی و حمایت قابل توجهی که دولت و مجلس از طریق افزایش اعتبارات صندوق بیمه داشته است، فرهنگ بیمه ای در کشور درحال تکامل بوده و عملکرد خوبی را شاهد بوده‌ایم.
مدیر عامل صندوق بیمه کشاورزی اظهار داشت: در این سال حدود 7/1 میلیون نفر معادل 50% بهره برداران بخش کشاورزی تحت پوشش بیمه قرار گرفتند که 25% آنان در استان فارس بوده و این استان از حائز رتبه اول است.
به گفته صفرپورطاهر، در زیربخش زراعت درمجموع 8/4 میلیون هکتار از اراضی مزروعی کشور تحت پوشش بوده که بیشترین سطح آن مربوط به محصول گندم‌دیم با 07/2 میلیون هکتار ودر بین استان های کشور، استان خوزستان با 765 هزار هکتار سطح بیمه، رتبة نخست سطح بیمه‌شدة محصولات زراعی را به خود اختصاص داده است.
وی افزود: زیربخش باغبانی کشور نیز از 378 هزار هکتار پوشش بیمه‌ای برخوردار است که بیشترین سطح زیر پوشش حمایتی بیمه مربوط به محصول پسته با 73 هزار هکتار و رتبة نخست مربوط به استان کرمان با 76 هزارهکتار سطح بیمه بوده است. در زیربخش دام، 14میلیون واحد دامی تحت پوشش بوده که بیشترین تعداد بیمه شده مربوط به بیمه‌های دام سبک با 7/9 میلیون واحد دامی می باشد که استان فارس با 4/3 میلیون واحد دامی بیشترین میزان بیمه شده از سرمایه دامی کشور را به خود اختصاص داده است.
صفرپورطاهر در تشریح پوشش بیمه‌ای زیربخش طیور و آبزیان نیز گفت: در زیربخش طیور نیز صندوق بیمه 502 میلیون قطعه طیور را بیمه کرده که بیشترین آن مربوط به استان مازندران و به میزان 151میلیون قطعه بوده است.
وی گفت: در زیربخش آبزیان، در سال‌زراعی88ـ87 درمجموع 3806 هکتار از مزارع پرورش آبزیان تحت پوشش بیمه قرار گرفت که بیشترین آن مربوط به ماهیان گرم‌آبی بوده است. استان مازندران با 1346هکتار استخرهای پرورش ماهی بیمه شده ،رتبة نخست را احراز نموده است.
مدیر عامل صندوق بیمه محصولات کشاورزی با بیان اهمیت منابع طبیعی به عنوان بستر حیات اظهارداشت: در زیربخش منابع‌طبیعی 5/3 میلیون هکتار از عرصه‌های منابع‌طبیعی زیر پوشش نظام مند بیمه قرار گرفته که بیشترین عرصه های زیرپوشش مربوط به مراتع بوده و بین مناطق تحت پوشش، استان یزد با 453هزارهکتار، بیشترین سطح بیمه شده را به خود اختصاص داده است.
وی ادامه داد: از نظر عوامل خطر، در کل 204 عامل خطر در زیربخش زراعت مهمترین عوامل خطر خسارت‌زا در این زیربخش خشکسالی، سرما و یخبندان و سیل و باران های سیل آسا گزارش شده است.
به گفته صفرپور طاهر، در زیربخش باغبانی 28 عامل خطر پوشش بیمه‌ای داشته‌اند که مهمترین عوامل خسارت‌زا سرما و یخبندان بوده است.قائم مقام صندوق بیمه کشاورزی در ادامه با اشاره به اقدام‌های صورت گرفته در گسترش بیمه کشاورزی گفت: در زیربخش دام، طیور و آبزیان به ترتیب111، 26 و 17عامل خطر تحت پوشش بوده‌اند و نیز نسبت به سال قبل، اضافه شدن عامل خشکسالی در بیمة ماهیان گرم‌آبی و سقوط بهمن و یخبندان در ماهیان سردآبی بوده است که امکان حمایت هر چه بیشتری را از تولید کنندگان فراهم نموده است ، در زیربخش منابع‌طبیعی عوامل خطر تحت پوشش مهمترین آنها از نظر خسارات وارده خشکسالی بوده است.
وی افزود: صندوق‌بیمه بابت خسارات وارده به محصولات تحت پوشش در سال‌زراعی 88-87، جمعاً 5.115میلیارد ریال غرامت کشاورزان را جبران نموده که سهم بخش زراعت 49درصد، باغبانی 8/32درصد، دام 5/8درصد، طیور 4/8درصد، آبزیان 1/1درصد و منابع‌طبیعی 2/0درصد خواهد بود.
صفرپور در پاسخ سوالی در خصوص بدهی دولت به صندوق اظهار داشت: میزان این مطالبات بابت مازاد غرامت های پرداختی که در مجمع‌عمومی صندوق نیز به تأیید رسیده، رقم 5506 میلیاردریال است که با احتساب مطالبات بانک بابت کارمزد کارگزاری موضوع مواد 34 و 35 اساسنامه صندوق، جمعاً به رقم 9811 میلیارد ریال می رسد.
به گفته وی میزان ارقام بودجه قابل تخصیص بابت بیمه کشاورزی در سال 88 (5794 میلیارد ریال) است که بارمالی ناشی از سهم دولت در کمک به حق بیمه‌ها و مازاد غرامت پرداخت شده است.
قائم مقام صندوق بیمه کشاورزی در رابطه با واگذاری عملیات بیمه گری به بخش غیردولتی نیز گفت: در اجرای تکالیف برنامه چهارم توسعه، صندوق بیمه با انجام تمهیدات و بسترسازی برای گسترش همه جانبه بیمه محصولات کشاورزی، برنامه ریزی و سازماندهی لازم برای استفاده از خدمات بخش خصوصی و تعاونی در زمینه های بیمه گری مشتمل بر صدور بیمه نامه و ارزیابی خسارت را در رأس برنامه های خود قرار داده است.
وی افزود: این صندوق موفق شد با استفاده از به‌کارگیری خدمات اشخاص حقیقی و حقوقی متخصص و صاحب صلاحیت در زمینه کشاورزی و با تأکید بر به کار گیری فارغ التحصیلان رشته کشاورزی در قالب تشکل‌های فنی و حرفه‌ای ازجمله اعضاء سازمان نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی و نظام دامپزشکی کشور با تدوین ضوابط و استانداردهای مناسب برای ایجاد ساختار متناسب به‌منظور تأسیس شرکت های خدمات بیمه کشاورزی که منحصراً در زمینه بیمه کشاورزی فعالیت کنند، اقدام کند، به‌نحوی که تعداد بیش از 5/5 هزار نفر کارگزار متخصص بیمه کشاورزی طرف قرارداد 340 شرکت خدمات بیمه کشاورزی با استفاده از خدمات کارشناسان حقیقی کشاورزی و دامپزشکی در قالب شرکت های تخصصی و نیز اتحادیه ها و تشکل های صنفی مزبور تبدیل شده و در حال حاضر امور بیمه گری اعم از صدور بیمه نامه و ارزیابی خسارت در سراسر کشور را تحت ضوابط و مقررات صندوق بیمه بر عهده دارند. این امر علاوه بر ایجاد زمینه توسعه بیمه کشاورزی، ایجاد اشتغال مولد به ویژه برای فارغ التحصیلان کشاورزی بوده است.
وی ادامه داد: با توجه به نقش سازنده آموزش بیمه گری به کارشناسان ذیربط و دست اندرکاران بیمه کشاورزی به ویژه ارتقای مهارت‌های لازم برای کارگزاران بیمه کشاورزی که در اجرای اهداف واگذاری فعالیت‌ها به بخش غیردولتی صورت گرفته برنامه های آموزشی صندوق بیمه از رشد چشمگیری برخوردار بوده به‌نحوی که نتایج برگزاری دوره های آموزشی با معیار نفر روز از 1369 نفر روز به 127802 نفر روز افزایش یافته که 92 برابر شده است.
مهندس صفر پور طاهر قائم مقام مدیر عامل صندوق بیمه کشاورزی گفت: نظام بیمه کشاورزی کشور با هدف ارتقای کیفیت عملیات بیمه کشاورزی مطالعات بیمه پذیری، مطالعات زیربنایی و تطبیقی، مطالعات کاربردی با هدف تمهید راهکارهای مناسب برای کاهش یا جلوگیری از آثار سوء عوامل خسارت‌زا، استفاده از فن‌آوری‌های نوین در ارزیابی خسارت (مانند سنجش از راه دور ( R.S) وGIS)) با همکاری مراجع علمی و دانشگاهی طرح‌های ارزنده ای را مورد مطالعه قرار داده که در مقایسه تعداد و مبلغ اعتبار مصروفه ارقام زیر حاکی از تحقق این هدف است.
وی اظهار داشت: از طرح های بیمه تضمین تولید گندم دیم در بوشهر ، طرح فراگیر گندم در کرمانشاه، طرح GIS سنجش از راه دور برنج در گیلان و طرح فراگیردام عشایردر فارس،خوزستان، چهارمحال و بختیاری و اردبیل که در این سال ابلاغ و اجرا شده اند می توان نام برد.
صفرپور طاهر در پایان یادآور شد: از تعداد 35 طرح پژوهشی بیمه ای کشاورزی که به ارزش 28400 میلیون ریال توسط گروههای صاحب صلاحیت در حال مطالعه است تعداد 25 طرح مربوط به تعیین پتانسیل تولید بهبود روند و استاندارد سازی ارزیابی خسارات است.
