چندین سال است در زمینه خودکفایی شیر داد سخن به میان می‌آید اما هنوز میانگین مصرف شیر کشور نصف میانگین جهانی است یعنی در حال حاضر با نصف سرانه مصرف میانگین جهانی خودکفا هستیم.
در حال حاضر استاندارد جهانی مصرف شیر دنیا ۲۴۰ لیتر، در اروپا ۳۵۰، در فرانسه ۴۰۰ و برخی کشورهای اروپای غربی ۵۰۰ لیتر است این در حالی است که در کشور ما سرانه مصرف شیر از ۸۹ لیتر فراتر نرفته است.
برنامه وزارت بهداشت در برنامه چهارم توسعه رساندن مصرف کشور به سرانه ۱۶۰ کیلوگرم بود که نصف بیشتر آن تحقق پیدا نکرد.
برای برنامه پنجم توسعه نیز سرانه مصرف ۱۶۸ کیلوگرم پیش‌بینی شده،یعنی قرار است در پایان سال ۹۳ مصرف سرانه کشور به این میزان برسد اما برای تحقق این هدف برنامه‌ریزی دقیق و تلاشی مضاعف نیاز است که با وضعیت فعلی حذف یارانه و گرانی شیر که قدرت خرید مردم را کمتر کرده است نیازمند برنامه‌ریزی و فرهنگ‌سازی در این زمینه است.
در حالی که نظر کارشناسان تغذیه و بهداشت بر این است که برای تامین سلامتی نیازهای هر فرد حداقل سرانه مصرف باید ۱۵۰ کیلوگرم باشد بنابراین با احتساب جمعیت 74.5میلیون نفری میزان تولید شیر کشور برای رسیدن به خودکفایی باید به یازده میلیون و 175هزار تن برسد تا بتوانیم سخن از خودکفایی به میان آوریم یا طبق برنامه پنجم که مصرف سرانه باید به ۱۶۸ کیلوگرم برسد، میزان تولید شیر کشور باید به رقم12 میلیون و 516 هزار تن برسد.
اما در حال حاضر آمارهای مختلفی در مورد تولید شیر کشور وجود دارد که از ۸ میلیون تا ۹.۵ میلیون تن متغیر است و با این ارقام فاصله زیادی دارد.
اگرچه مسئولان در جدیدترین پیش بینی خود 10.5 میلیون تن را اعلام کرده‌اند اما به نظر می رسد رقم خیلی خوشبینانه‌ای است که حتی در این صورت نیز با خودکفایی فاصله زیادی دارد.
بویژه بعد از حذف یارانه شیر بنا به اعلام صنایع لبنی میزان شیر کاهش یافته و به اقرار تولیدکنندگان و دامداران نیز که می‌گویند به دلیل نداشتن صرفه اقتصادی و قیمت پایین شیر خام با کم دادن علوفه به دام شیر تولیدی را کاهش داده‌اند همه نشان می‌دهد که سرانه مصرف کشور به جای افزایش کاهش یافته است.
از سوی دیگر گزارش‌های میدانی از سطح شهر نشان می دهد که عرضه شیر در بازار کاهش یافته،به طوری که اگر قبلا برای تامین نیاز شیر شهر تهران نیازی به وارد کردن از استانهای دیگر نبود اما در حال حاضر بخشی از شیر این استان از استانهایی نظیر اراک و خوزستان تامین می‌شود.
این صحبت‌ها در حالی انجام می‌شود که تاثیر شیر در سلامتی بر کسی پوشیده نیست؛ تاثیر آن در شکل گیری و استحکام استخوان‌ها و سلامت دندان‌ها تسکین افسردگی، اختلالات خلقی، کمردرد و سردرد، جلو گیری از بیماری‌‌های قلبی و عروقی، پوکی استخوان و سکته‌های قلبی و هزاران فایده مفید دیگر مواردی است که کارشناسان تغذیه به آن تاکید داشته و دقیقا به همین دلیل به افزایش میانگین سرانه مصرف کشور اصرار دارند به طوری که در برابر حذف یارانه شیر مرتب در برابر آن گارد گرفته و به حمایت بیشتر از این صنعت تاکید کردند.
به هر حال به نظر می رسد مسئولان با ارائه آمارهای دقیق و منطقی براساس استانداردهای جهانی به دنبال خودکفایی واقعی در کشور باشند و از اظهارات صوری در این زمینه پرهیز کنند.
در حال حاضر استاندارد جهانی مصرف شیر دنیا ۲۴۰ لیتر، در اروپا ۳۵۰، در فرانسه ۴۰۰ و برخی کشورهای اروپای غربی ۵۰۰ لیتر است این در حالی است که در کشور ما سرانه مصرف شیر از ۸۹ لیتر فراتر نرفته است.
برنامه وزارت بهداشت در برنامه چهارم توسعه رساندن مصرف کشور به سرانه ۱۶۰ کیلوگرم بود که نصف بیشتر آن تحقق پیدا نکرد.
برای برنامه پنجم توسعه نیز سرانه مصرف ۱۶۸ کیلوگرم پیش‌بینی شده،یعنی قرار است در پایان سال ۹۳ مصرف سرانه کشور به این میزان برسد اما برای تحقق این هدف برنامه‌ریزی دقیق و تلاشی مضاعف نیاز است که با وضعیت فعلی حذف یارانه و گرانی شیر که قدرت خرید مردم را کمتر کرده است نیازمند برنامه‌ریزی و فرهنگ‌سازی در این زمینه است.
در حالی که نظر کارشناسان تغذیه و بهداشت بر این است که برای تامین سلامتی نیازهای هر فرد حداقل سرانه مصرف باید ۱۵۰ کیلوگرم باشد بنابراین با احتساب جمعیت 74.5میلیون نفری میزان تولید شیر کشور برای رسیدن به خودکفایی باید به یازده میلیون و 175هزار تن برسد تا بتوانیم سخن از خودکفایی به میان آوریم یا طبق برنامه پنجم که مصرف سرانه باید به ۱۶۸ کیلوگرم برسد، میزان تولید شیر کشور باید به رقم12 میلیون و 516 هزار تن برسد.
اما در حال حاضر آمارهای مختلفی در مورد تولید شیر کشور وجود دارد که از ۸ میلیون تا ۹.۵ میلیون تن متغیر است و با این ارقام فاصله زیادی دارد.
اگرچه مسئولان در جدیدترین پیش بینی خود 10.5 میلیون تن را اعلام کرده‌اند اما به نظر می رسد رقم خیلی خوشبینانه‌ای است که حتی در این صورت نیز با خودکفایی فاصله زیادی دارد.
بویژه بعد از حذف یارانه شیر بنا به اعلام صنایع لبنی میزان شیر کاهش یافته و به اقرار تولیدکنندگان و دامداران نیز که می‌گویند به دلیل نداشتن صرفه اقتصادی و قیمت پایین شیر خام با کم دادن علوفه به دام شیر تولیدی را کاهش داده‌اند همه نشان می‌دهد که سرانه مصرف کشور به جای افزایش کاهش یافته است.
از سوی دیگر گزارش‌های میدانی از سطح شهر نشان می دهد که عرضه شیر در بازار کاهش یافته،به طوری که اگر قبلا برای تامین نیاز شیر شهر تهران نیازی به وارد کردن از استانهای دیگر نبود اما در حال حاضر بخشی از شیر این استان از استانهایی نظیر اراک و خوزستان تامین می‌شود.
این صحبت‌ها در حالی انجام می‌شود که تاثیر شیر در سلامتی بر کسی پوشیده نیست؛ تاثیر آن در شکل گیری و استحکام استخوان‌ها و سلامت دندان‌ها تسکین افسردگی، اختلالات خلقی، کمردرد و سردرد، جلو گیری از بیماری‌‌های قلبی و عروقی، پوکی استخوان و سکته‌های قلبی و هزاران فایده مفید دیگر مواردی است که کارشناسان تغذیه به آن تاکید داشته و دقیقا به همین دلیل به افزایش میانگین سرانه مصرف کشور اصرار دارند به طوری که در برابر حذف یارانه شیر مرتب در برابر آن گارد گرفته و به حمایت بیشتر از این صنعت تاکید کردند.
به هر حال به نظر می رسد مسئولان با ارائه آمارهای دقیق و منطقی براساس استانداردهای جهانی به دنبال خودکفایی واقعی در کشور باشند و از اظهارات صوری در این زمینه پرهیز کنند.
