چه کسی تخم مرغ ۹ هزار تومانی می خرد؟ وقتی قیمت هر کیلو تخم مرغ از بهای یک کیلو گوشت مرغ گذر می کند، آیا بهتر نیست که به جای املت هر روز جوجه کباب بخوریم؟ منظور از این پرسش، یک کنایه نیست، بلکه جلب توجه به موضوع علمی اما ساده ی بحث نسبت عرضه و تقاضا با شیب قیمت است که گاه نه تنها از سوی مردم، بلکه از سوی ابعاد دیگر موثر بر بازار نیز که ناظران و سیاست گذاران را هم شامل می شود، مورد بی توجهی قرار می گیرد و البته در این میان، سودجویان نیز به طور آگاهانه یا ناخودآگاه نسبت به این اصل علمی، بر موج آن سوار می شوند و طمع خود را به جیب می برند.
بازار مصرف ایران امروز مانند برخی سنوات گذشته گرفتار ماجرای تخم مرغی شده است! ماجرایی که به نظر می رسد در برنامه ریزی نامناسب یا غیرکامل در همه جانبه نگری ریشه دارد؛ اتفاقی که معمولا در کشور ما رخ می نماید. ماجراهای سیب زمینی، پیاز، گوجه فرنگی و بسیاری از اقلام کشاورزی و مصرفی دیگر را در دست کم دو دهه اخیر به خاطر بیاورید که به طور تناوبی و به دلیل مشکلاتی که در زمان تولید یا برنامه ریزی تولید و بازار داشته اند، با فاصله ای چند ماهه خود را در سبد مصرفی خانوار و رقابت قیمت ها در اطراف آن نشان داده اند.
در حالی قیمت هر کلیو تخم مرغ در نیمه دوم سال ۱۳۹۰ می رود دورقمی با مضرب هزار تومان شود که پیش از این و در بهار سال گذشته موجی از مشکلات، صنایع مرغ تخم گذار را درگیر خود کرده بود که با مسکن های موقت آن را به تاخیر انداختند تا اینکه اضافه شدن مشکل دیگری به نام بیماری آنفلوآنزا تولید را بسیار کاهش داد و امروز نتیجه برنامه ریزی گذشته، افزایش شدید قیمت است.
* استارت افزایش قیمت از بهار ۸۹
مروری بر خبرها درباره تخم مرغ از بهار ۸۹ تا پاییز ۹۰ نشان می دهد که به دلیل مشکلاتی مانند افزایش قیمت نهادهای تولید و بعد بیماری، میزان تولید کاهش یافته که دولت با کاهش تعرفه و عوارض گمرکی واردات آن سعی در ایجاد تعادل داشته اما ظاهرا در همین کار هم اختلال هایی ایجاد شده و تخم مرغ ها روز به روز گران تر شده اند.
وزارت جهاد کشاورزی در اسفند ۸۹ تخم مرغ را شانه ای سه هزار و ۹۰۰ تومان عرضه کرد. در همان روزها وزارت بازرگانی از صفر شدن واردات تخم مرغ خبر داد و مسئولان اتحادیه مرغ تخم گذار از فروش شانه ای چهار هزار تومان حکایت کردند.
با وجود این اقدام ها اما قیمت تخم مرغ پله پله افزایش یافت و شش ماه بعد از اینکه بخش دولتی تخم مرغ را شانه ای چهار هزار تومان عرضه می کرد خود بهای آن را تا حدود چهار هزار و پانصد تومان بالا آورد و به دلیل کمبودهایی که در بازار بود این قیمت در عرضه متخلفانه خود تا شانه ای ۹ هزار تومان افزایش یافته، اما مردم همچنان خریدار آن هستند.
رییس ستاد کشوری ترویج مصرف تخم مرغ در این زمنیه اعلام کرده است: به دلیل بروز بیماری آنفولآنزای پرندگان در سال گذشته روزانه با ۲۰۰ تن کمبود تولید تخم مرغ مواجه هستیم که این کاهش تولید و عدم توازن در واردات باعث افزایش قیمت محصول در بازار مصرف شده است.
به گفته فرزاد طلاکش در حال حاضر اگر هر شانه تخم مرغ شش هزار تومان در اختیار مصرف کننده قرار گیرد قیمتی متعادل بوده و گران نیست و با توجه به شرایط فعلی تولید نباید انتظار قیمت پایین تر از این را داشت.
* نقش گمرک در بالابردن قیمت تخم مرغ
از سویی دیگر و در حالی که قرار بود تا آذر ماه ۹۰ تعرفه واردات همچنان صفر بماند به گفته دبیر انجمن صنفی تولیدکنندگان تخم مرغ شناسنامه دار با توجه به پیش بینی کمبود تخم مرغ از اسفندماه سال گذشته تعرفه واردات صفر و مقرر شد این میزان تعرفه تا مهر ماه ادامه یابد و از مهر ماه مجدد به ۳۰ درصد افزایش یابد که تولیدکنندگان متضرر نشوند اما در این میان ستاد تنظیم بازار وزارت جهاد به این نتیجه رسیدند که تا آذر ماه تعرفه واردات صفر باشد. اما گویا گمرک در جریان نبوده و از ابتدای مهرماه تخم مرغ وارد شده به دلیل اعمال تعرفه ۳۰ درصدی از سوی گمرک دو هفته در انبارها نگهداری شد.
به اعتقاد طلاکش از اسفند ماه سال گذشته تاکنون حداکثر ۳۰ هزار تن تخم مرغ از کشور ترکیه وارد کشور شده و از مهر ماه نیز ۱۰ هزار تن واردات صورت گرفته است.
رییس سازمان دامپزشکی کشور هم با اشاره به وجود برخی مشکلات در واحدهای تولید مرغ تخم گذار خبر داده است که بیش از ۵۰ درصد ضایعات و آسیب های واحدهای مرغ تخم گذار کشور برطرف شده و پیش بینی می شود تا پایان سال تمام این آسیب ها جبران شود.
از سویی دیگر وزیر صنعت، معدن و تجارت هم در واکنش به بالارفتن بهای تخم مرغ از اجرای برنامه هایی برای کاهش قیمت آن در تهران خبر داد.
به گفته مهدی غضنفری این وزارتخانه تلاش های خود را برای کاهش قیمت تخم مرغ در بازار آغاز کرده و آثار کاهش قیمت در بازار خود را به زودی نشان خواهد داد.
با این وجود قیمت تخم مرغ همچنان طلایی مانده است و عجیب اینکه مردم هم همچنان به خرید آن اقدام می کنند. در ایران انگار خلاف رویه های معمول در دیگر نقاط جهان وقتی جنس یا کالایی گران می شود به خرید بیشتر و بعضا به اهتکار هم روی می آوریم. جای این سوال همچنان باقی است که علاوه بر ضرورت بررسی چرایی ناهماهنگی به ظاهر اداری موجود در زمینه واردات تخم مرغ وقتی قیمت تخم مرغ از گوشت مرغ گذر می کند چرا همچنان عطش برای خرید آن در بازار وجود دارد؟ هنوز چند هفته ای نگذشته از زمانی که عطش برای خرید در بازار سکه شرایطی به وجود آورد که هر سکه بهار آزادی حدود ۸۰ هزار تومان بیشتر از قیمت وزن طلای آن ارزش کاذب پیدا کرده بود.
بازار مصرف ایران امروز مانند برخی سنوات گذشته گرفتار ماجرای تخم مرغی شده است! ماجرایی که به نظر می رسد در برنامه ریزی نامناسب یا غیرکامل در همه جانبه نگری ریشه دارد؛ اتفاقی که معمولا در کشور ما رخ می نماید. ماجراهای سیب زمینی، پیاز، گوجه فرنگی و بسیاری از اقلام کشاورزی و مصرفی دیگر را در دست کم دو دهه اخیر به خاطر بیاورید که به طور تناوبی و به دلیل مشکلاتی که در زمان تولید یا برنامه ریزی تولید و بازار داشته اند، با فاصله ای چند ماهه خود را در سبد مصرفی خانوار و رقابت قیمت ها در اطراف آن نشان داده اند.
در حالی قیمت هر کلیو تخم مرغ در نیمه دوم سال ۱۳۹۰ می رود دورقمی با مضرب هزار تومان شود که پیش از این و در بهار سال گذشته موجی از مشکلات، صنایع مرغ تخم گذار را درگیر خود کرده بود که با مسکن های موقت آن را به تاخیر انداختند تا اینکه اضافه شدن مشکل دیگری به نام بیماری آنفلوآنزا تولید را بسیار کاهش داد و امروز نتیجه برنامه ریزی گذشته، افزایش شدید قیمت است.
* استارت افزایش قیمت از بهار ۸۹
مروری بر خبرها درباره تخم مرغ از بهار ۸۹ تا پاییز ۹۰ نشان می دهد که به دلیل مشکلاتی مانند افزایش قیمت نهادهای تولید و بعد بیماری، میزان تولید کاهش یافته که دولت با کاهش تعرفه و عوارض گمرکی واردات آن سعی در ایجاد تعادل داشته اما ظاهرا در همین کار هم اختلال هایی ایجاد شده و تخم مرغ ها روز به روز گران تر شده اند.
وزارت جهاد کشاورزی در اسفند ۸۹ تخم مرغ را شانه ای سه هزار و ۹۰۰ تومان عرضه کرد. در همان روزها وزارت بازرگانی از صفر شدن واردات تخم مرغ خبر داد و مسئولان اتحادیه مرغ تخم گذار از فروش شانه ای چهار هزار تومان حکایت کردند.
با وجود این اقدام ها اما قیمت تخم مرغ پله پله افزایش یافت و شش ماه بعد از اینکه بخش دولتی تخم مرغ را شانه ای چهار هزار تومان عرضه می کرد خود بهای آن را تا حدود چهار هزار و پانصد تومان بالا آورد و به دلیل کمبودهایی که در بازار بود این قیمت در عرضه متخلفانه خود تا شانه ای ۹ هزار تومان افزایش یافته، اما مردم همچنان خریدار آن هستند.
رییس ستاد کشوری ترویج مصرف تخم مرغ در این زمنیه اعلام کرده است: به دلیل بروز بیماری آنفولآنزای پرندگان در سال گذشته روزانه با ۲۰۰ تن کمبود تولید تخم مرغ مواجه هستیم که این کاهش تولید و عدم توازن در واردات باعث افزایش قیمت محصول در بازار مصرف شده است.
به گفته فرزاد طلاکش در حال حاضر اگر هر شانه تخم مرغ شش هزار تومان در اختیار مصرف کننده قرار گیرد قیمتی متعادل بوده و گران نیست و با توجه به شرایط فعلی تولید نباید انتظار قیمت پایین تر از این را داشت.
* نقش گمرک در بالابردن قیمت تخم مرغ
از سویی دیگر و در حالی که قرار بود تا آذر ماه ۹۰ تعرفه واردات همچنان صفر بماند به گفته دبیر انجمن صنفی تولیدکنندگان تخم مرغ شناسنامه دار با توجه به پیش بینی کمبود تخم مرغ از اسفندماه سال گذشته تعرفه واردات صفر و مقرر شد این میزان تعرفه تا مهر ماه ادامه یابد و از مهر ماه مجدد به ۳۰ درصد افزایش یابد که تولیدکنندگان متضرر نشوند اما در این میان ستاد تنظیم بازار وزارت جهاد به این نتیجه رسیدند که تا آذر ماه تعرفه واردات صفر باشد. اما گویا گمرک در جریان نبوده و از ابتدای مهرماه تخم مرغ وارد شده به دلیل اعمال تعرفه ۳۰ درصدی از سوی گمرک دو هفته در انبارها نگهداری شد.
به اعتقاد طلاکش از اسفند ماه سال گذشته تاکنون حداکثر ۳۰ هزار تن تخم مرغ از کشور ترکیه وارد کشور شده و از مهر ماه نیز ۱۰ هزار تن واردات صورت گرفته است.
رییس سازمان دامپزشکی کشور هم با اشاره به وجود برخی مشکلات در واحدهای تولید مرغ تخم گذار خبر داده است که بیش از ۵۰ درصد ضایعات و آسیب های واحدهای مرغ تخم گذار کشور برطرف شده و پیش بینی می شود تا پایان سال تمام این آسیب ها جبران شود.
از سویی دیگر وزیر صنعت، معدن و تجارت هم در واکنش به بالارفتن بهای تخم مرغ از اجرای برنامه هایی برای کاهش قیمت آن در تهران خبر داد.
به گفته مهدی غضنفری این وزارتخانه تلاش های خود را برای کاهش قیمت تخم مرغ در بازار آغاز کرده و آثار کاهش قیمت در بازار خود را به زودی نشان خواهد داد.
با این وجود قیمت تخم مرغ همچنان طلایی مانده است و عجیب اینکه مردم هم همچنان به خرید آن اقدام می کنند. در ایران انگار خلاف رویه های معمول در دیگر نقاط جهان وقتی جنس یا کالایی گران می شود به خرید بیشتر و بعضا به اهتکار هم روی می آوریم. جای این سوال همچنان باقی است که علاوه بر ضرورت بررسی چرایی ناهماهنگی به ظاهر اداری موجود در زمینه واردات تخم مرغ وقتی قیمت تخم مرغ از گوشت مرغ گذر می کند چرا همچنان عطش برای خرید آن در بازار وجود دارد؟ هنوز چند هفته ای نگذشته از زمانی که عطش برای خرید در بازار سکه شرایطی به وجود آورد که هر سکه بهار آزادی حدود ۸۰ هزار تومان بیشتر از قیمت وزن طلای آن ارزش کاذب پیدا کرده بود.
