نقش پررنگ استان اصفهان در اقتصاد مبتنی بر کشاورزی

استان اصفهان نقش پررنگی را در تولید محصولات کشاورزی در سطح کشور داراست به گونه ای که هم اکنون رتبه تولید تخم مرغ و گوشت قرمز صنعتی متعلق به این خطه است و در سایر بخش‌های این حوزه نیز آمار برجسته ای دارد.

بخش کشاورزی از مهم‌ترین بخش‌های اقتصادی است که بطور مستقیم با امنیت غذایی و سلامت جامعه در ارتباط است و نقش برجسته‌ای در توسعه و استقلال کشورها دارد.

بر اساس آخرین گزارش "سهم و رتبه اُستان‌ها بر اساس متغیرهای مهم بخش کشاورزی" که چندی پیش توسط مرکز آمار ایران منتشر شد، استان اصفهان نقش پررنگی در تولید محصولات کشاورزی دارد.

اصفهان از نظر میزان تولید تخم مرغ در مرغداری های صنعتی و از نظر میزان تولید گوشت قرمز در کشتارگاه های صنعتی کشور نیز رتبه نخست کشور را دارد و از نظر تعداد راس گاو و گوساله در گاوداری های صنعتی کشور نیز حایز رتبه دوم است.

این استان با مساحتی در حدود ۱۰۶ هزار و ۷۸۶ متر مربع ۶.۵۶۸ درصد مساحت کشور را به خود اختصاص داده و ششمین استان پهناور و سومین استان پرجمعیت کشور است، ولی بخش گسترده ای از این مساحت را بیابان‌ها و کویر تشکیل می دهد.

تعداد آبادی های استان اصفهان افزون بر ۳ هزار و ۶۶۰ پارچه است که ۳.۷۱۲ درصد کل آبادی های کشور را تشکیل می دهد و از این لحاظ اصفهان در رتبه هفتم کشور قرار دارد؛ البته سال‌های اخیر به‌دلیل خشکسالی، مساحت بیابان های استان افزایش یافته و جمعیت روستاهای اُستان رو به کاهش رفته است.

علاوه براین جمعیت این استان بر اساس برآورد مرکز آمار ایران افزون بر پنج میلیون ۳۷۴ هزار نفر است که ۶.۳۴۵ درصد جمعیت ۸۴ میلیون و ۷۰۰ هزار نفری کشور را تشکیل می دهد و از این تعداد در حدود ۵۷۵ هزار نفر ساکن روستاها و آبادی های استان هستند و از نظر «جمعیت روستایی» استان اصفهان پانزدهم استان با کشور است.

جمعیت عشایر کوچنده اُستان در بخش استقرار ییلاقی استان افزون بر ۴۴ هزار نفر و جمعیت عشایر کوچنده در بخش استقرار قشلاقی حدود پنج هزار و سیصد نفر است و به ترتیب ۴.۰۴۴ و ۰.۷۴۳ درصد جمعیت کل عشایر کشور در استان اصفهان ییلاق و قشلاق را سپری می کنند.

استان اصفهان، ۵.۸ درصد از ۸۲ میلیارد مترمکعب آب مصرفی بخش کشاورزی در کل کشور را به خود اختصاص داده است و از این لحاظ پنجمین استان مصرف کننده آب بخش کشاورزی است.

ارزش افزوده بخش کشاورزی استان نزدیک به ۲۱۴ هزار میلیارد ریال است و ۴.۴۰۶ درصد از ارزش افزوده بخش کشاورزی کل کشور را تشکیل می دهد و از این لحاظ استان رتبه هفتم کشور را در اختیار دارد.

تعداد بهره‌برداران بخش کشاورزی در سطح استان ۱۶۹ هزار نفر است و از لحاظ تعداد بهره برداران کشاورزی استان اصفهان در جایگاه هشتم کشور قرار دارد.

افزون بر ۱۳۰ هزار نفر افراد ۱۵ ساله و بیشتر در استان اصفهان شاغل در بخش کشاورزی هستند که ۳.۷۱۱ درصد از سه و نیم میلیون شاغل بخش کشاورزی کل کشور را تشکیل می دهد به نحوی که این استان نهمین استان کشور از نظر تعداد فعالان بخش کشاورزی است.

مساحت اراضی زراعی استان شامل آبی و دیم بر اساس اطلاعات سال ۱۴۰۰، نزدیک به ۳۶۰ هزار هکتار است که ۲.۲۹۱ درصد اراضی کل کشور را تشکیل می دهد و از این نظر استان اصفهان در رتبه هفدهم کشور قرار دارد.

مساحت اراضی زراعی آبی استان نزدیک به ۲۸۴ هزار هکتار است که ۴.۶۱۱ درصد اراضی آبی کشور را تشکیل می دهد و در این شاخص رتبه پنجم کشور را در اختیار دارد ؛ همچنین مقدار تولید محصولات سالانه اراضی غیر باغی آن نیز ۳.۶۵۳ درصد کل تولید محصولات زراعی کشور را تشکیل می دهد و از این نظر در رتبه ۱۱ کشور قرار دارد.

مساحت باغ ها و قلمستان های استان ۶۸ هزارهکتار است که ۳.۶۳۳ درصد باغ ها و قلمستان های کشور را تشکیل می دهد و استان اصفهان در این زمینه رتبه هفتم کشور است.

مقدار تولید محصولات باغی استان افزون بر ۲۱۲ هزار تن است که ۱.۷۸۱ درصد کل تولید باغی کشور را تشکیل می دهد و از این نظر اصفهان در رتبه ۱۳ کشور قرار دارد.

میزان تولید آبزیان پرورش خوراکی استان اصفهان برای چهار هزار و ۲۹۲ تن است که سهم ۲.۴۳۹ درصدی از تولید ۱۷۶ هزار تنی این محصول در کشور را تشکیل می دهد و از این لحاظ اصفهان حایز رتبه ۱۲ کشور است.

وزن تخم مرغ های خوراکی تولید شده در مرغداری های صنعتی استان اصفهان بر اساس آخرین گزارش مرکز آمار ایران حدود ۱۳۵ هزار تن است که با توجه به تولید ۸۶۹ هزار تنی این محصول در کشور ۱۵.۵۰۸ درصد تخم مرغ خوراکی کشور در استان اصفهان تولید می شود و از این حیث استان اصفهان رتبه نخست تولید این محصول در کشور را در اختیار دارد.

میزان تولید مرغ زنده پرورش یافته در مرغداری های صنعتی استان در حدود ۲۴۳ هزار تن است که سهم ۷.۶۰۱ درصدی از تولید این محصول در کشور را تشکیل می دهد و از این لحاظ اصفهان حایز رتبه سوم کشور است.

مقدار تولید گوشت انواع طیور در کشتارگاه های رسمی استان در حدود ۱۲۶ هزار تن است که سهم ۵.۹۱۰ درصدی از تولید این محصول در کشور را تشکیل می دهد و از این لحاظ اصفهان حائز رتبه ۶ کشور است.

استان اصفهان ۴.۵۵۴ درصد بُز و بزغاله‌ها و ۷.۹۲۶ میزان بره و گوسفند کشور را در اختیار دارد و به ترتیب دارنده رتبه های پنجم و هفتم کشور در این زمینه است.

مقدار تولید شیر در گاوداری های صنعتی استان افزون بر یک میلیون و ۴۶۰ هزار تُن است و با سهم تولید ۲۳.۷۰۵ درصد از این لحاظ اولین تولید کننده شیر در گاوداری های صنعتی کشور است.

البته کل میزان شیر تولیدی استان اصفهان اعم صنعتی و غیر صنعتی ۷.۳۱۳ کل میزان شیر تولیدی کشور را تشکیل می دهد و از این لحاظ رتبه پنجم تولید شیر کشور را دارد.

از نظر تعداد گاو و گوساله ۴.۵۷۹ درصد یعنی در حدود ۲۴۴ هزار راس در استان اصفهان وجود دارد و از این حیث استان در رتبه نهم کشور قرار دارد البته از نظر تعداد گاو و گوساله موجود در گاوداری های صنعتی استان، اصفهان ۱۹.۴۲۴ درصد گاوهای گاوداری های صنعتی کشور را در اختیار دارد و رتبه استان از نظر این شاخص دوم کشور است.

استان اصفهان ۱۳.۱۵۹ درصد گوشت قرمز تولیدی در کشتارگاه های رسمی کشور را تامین می کند و حائز رتبه دوم کشور است و این در حالی است که میزلن کل گوشت قرمز تولیدی در کشتارگاه های صنعتی کشور که بیشتر مربوط به دام سنگین است ۵۹۸ هزار تُن می باشد.

مقدار تولید قارچ خوراکی در استان اصفهان افزون بر ۹ هزار و ۴۶۰ تن است و ۸.۹۲۵ قارچ کل کشور را تامین می کند و از این لحاظ در رتبه سوم کشور قرار دارد.

مساحت گلخانه های استان افزون بر یک هزار و ۵۰۰ هکتار است و ۱۵.۹۷۲ درصد گلخانه های کشور در این خطه قرار دارد و از این لحاظ در رتبه سوم کشور قرار دارد.

مقدار تولیدات گلخانه‌ای استان افزون بر ۲۲۴ هزار تُن است که ۱۴.۶۰۷ درصد تولیدات گلخانه ای کل کشور را تشکیل می دهد و از این نظر اصفهان در رتبه سوم کشور قرار دارد.

ارزش تولید گل و گیاهان زینتی گلخانه های استان حدود ۱۵۰ میلیارد تومان است که ۷.۸۶۵ درصد ارزش این صنعت در کل کشور را تشکیل می دهد و اصفهان در رتبه سوم کشور از این لحظ قرار دارد.