با توجه به اینکه 70 درصد مردم گناباد مستقیم و غیرمستقیم با دامداری در ارتباطند و 12 هزار خانوار مستقیم با دامداران ارتباط دارند، فشار بانک‌ها و اوضاع آشفته شیر، دامداران گناباد را در آستانه ورشکستگی قرار داده است.
به گزارش خبرگزاری فارس از گناباد، به گفته دامداران شهرستان این مسئله بارها از سوی مسئولان در سطح استان و کشور پیگیری شده اما نتیجه‌ای نداشته است و تنها رسانه‌ای کردن این موضوع شاید بتواند به وضعیت بحرانی دامداران شهرستان کمک کند.
مدیران عامل تعاونی‌های گاوداران شهرستان گناباد خواستار حمایت‌های جدی از قشر دامدار به ویژه دامداران گناباد شدند.
یکی از دامداران شهرستان در گفت‌وگو با خبرنگار فارس گفت: در حال حاضر شیر در شهرستان گناباد با هزینه سنگین کیلویی 500 تا 520 تومان برای دامدار تولید می‌شود و باقیمت پایین به فروش می‌رسد.
عباس مرادی افزود: در مرداد ماه مجلس قانونی به نام نظام جامع دامپروری کشور تصویب کرد که به استناد این قانون وزارت جهاد کشاورزی موظف بوده آیین‌نامه این نظام را نوشته و به سازمان‌ها اعلام کند که هیچ اقدامی تاکنون انجام نشده است.
وی ادامه داد: به استناد ماده 20 این آیین‌نامه دولت موظف است که شیر و سایر مواد لبنی را تضمینی هر سال بخرد و اگر این قانون اجرا شود، بسیاری از مشکلات دامداران حل خواهد شد و دست واسطه‌ها کوتاه می‌شود چون وقتی شیر به قیمت تضمینی خریداری شود قیمت فروش در سراسر کشور یکسان می‌شود.
این دامدار با بیان اینکه ما 10 سال است که با این مشکلات دست و پنجه نرم می‌کنیم، افزود: بازار شیر طی یک ماهه اخیر بحرانی شده و این بحران از دی ماه سال گذشته آغاز شده است، به طوری که کارخانجات هیچ رغبتی به خرید شیر ندارند و دلیل را پر بودن انبارهای خود عنوان می‌کنند.
وی افزود: درحال حاضر کارخانجات شیر420 تومانی را 320 تومان می‌خرند و چربی شیر را نیز می‌گیرند و 120 تا 150 تومان از دولت یارانه دریافت می‌کنند و هیچ نظارتی در این امر وجود ندارد، در حالی که هر کیلوگرم شیر برای کارخانه‌دار 200 تا 250 تومان استفاده دارد.
وی با تاکید بر اینکه بحث اشتغال‌زایی در این زمینه از بین رفته و تعداد کارگران گاوداری‌ها از چند کارگر به یک کارگر رسیده است، در مورد مشکلات بانکی دامداران شهرستان نیز یادآور شد: به همه دامداران شهرستان اخطاریه ارسال شده و چند پرونده نیز به دادگاه ارسال شده است.
یکی دیگر از گاوداران صنعتی گناباد هم با انتقاد از ارزیابان بانک‌ها گفت: در بسیاری از مواقع اسناد گاوداری بسیار کمتر از نرخ و واقعی تعیین می‌شود که این امر مشکلات بسیاری را برای تسهیلات دریافتی گاوداران به وجود می‌آورد.
حسین صادق‌زاده افزود: باتوجه به موقعیت شهرستان دامداری مهم‌ترین توجیه برای عدم مهاجرت از شهرستان است.
وی افزود: زمانی در گناباد تولید شیر روزانه 250 تن بود که به 125 تن رسیده و نصف شده و اگر تعمیم به کل کشور بدهیم، یک وابستگی ایجاد خواهد شد.
وی ادامه داد: بانک‌ها با توجه به اینکه نقدینگی به طرف بازار رفته به دامداران سرمایه در گردش و وام نمی‌دهند و دامدار مجبور است به صندوق‌ها با بهره‌های بالا رو بیاورد.
یکی دیگر از دامدارن گناباد نیز گفت: با توجه به عدم رسیدگی دولت و واردات شیر خشک بی‌رویه و بدون تعرفه کارخانجات شیر با توجه به اینکه شیر خشک مبلغ کمتری درمی‌آید، بیشتر راغب به استفاده از شیر خشک برای تولید محصولات خود هستند.
جعفر تهرانی افزود: کشورهای اروپایی بابت شیرخشک صادراتی دامداران به آنها یارانه می‌دهند تا شیرخشک را صادر کنند و این شیر وقتی وارد کشور ما می‌شود، شیر خشک درجه سه‌ای است که با کیلویی حدود 280 تومان به فروش می‌رسد و در مقایسه با شیرتازه که با قیمت 400 تومان توسط کارخانجات خریداری می‌شود، ارزان‌تر بوده و کارخانجات به خاطر اختلاف قیمت راغب به استفاده از شیر خشک هستند.
وی ادامه داد: دولت سوبسیدی که به شیر خشک می‌داد، از 250 تومان به 350 افزایش داد که با این وضعیت صد تومان به جیب دولت می‌رود و این میان مردم و دامدار ضرر کرده و در مقابل بیشترین سود را در این زمینه کارخانجات فراورده‌های لبنی و وارد‌کننده‌های مواد اولیه دام و کارخانجات خوراک دام می‌برند، در حالی که یارانه‌ای که به دامدار باید داده شود، به کارخانجات داده می‌شود.
تهرانی با بیان اینکه در گناباد چند سال پشت سر هم خشکسالی داشتیم، افزود: چند سال است که برای استمهال وام‌های دامداران قول داده می‌شود و دامدار برای تسویه حساب خود به امید استمهال دیر می‌رود اما اقدامی نمی‌شود و در مقابل وام دامدار شش درصد دیرکرد می‌خورد.
وی افزود: عدم اقدام برای استمهال وام‌های دامداران سبب گران شدن مواد اولیه دامداری‌ها، ارزان شدن تولیدات دامداری‌ها و مدت‌دار بودن برگشت پول شده است.
تهرانی با بیان اینکه یارانه‌ها به جای دامدار به دلال‌ها داده می‌شود، افزود: دامدار مجبور است که برای پرداخت وام خود دام‌های مولد را به کشتارگاه روانه کرده و به قیمت گوشت بفروشد.
وی در مورد مواد اولیه مورد نیاز دامداری‌ها نیز گفت: 50 درصد اقلام مصرفی دامداری شامل یونجه، کاه و جو تا 20 درصد قیمتشان پایین آمده اما درمقابل 50 درصد دیگر شامل ذرت، سویا، پنبه دانه و کنجاله تا 40 درصد نیز افزایش قیمت داشته است.
تهرانی ادامه داد: قیمت دارو نیز برای دامداری‌ها هر روز در حال افزایش است، در حالی که یارانه‌های داروهای دامپزشکی نیز برداشته شده و به قیمت خریداری شده برای دامدار تمام می‌شود.
وی بابیان اینکه گناباد هشت برابر سرانه خود تولید داشته است، اضافه کرد: نرخ کارگر و همچنین قیمت آب و برق نیز افزایش یافته اما در مقابل آن قیمت شیر پایین آمده است.
وی در مورد صادرات شیر از گناباد به دیگر نقاط نیز گفت: از 120 تن شیری که در گناباد تولید می‌شود، تنها 20 تن آن در گناباد مصرف می‌شود و صد تن دیگر صادر می‌شود.
رئیس هیئت مدیره گاوداران گناباد نیز در گفت‌وگو با خبرنگار فارس گفت: متاسفاته سال گذشته دولت، خراسان رضوی را در خشکسالی ندید و وام‌های دامداران استمهال نشد و قیمت شیر و پول پرداختی کارخانه‌ها به تاخیر افتاد.
حسن صفایی با بیان اینکه پنج ماه است که کارخانه‌ها شیر دریافت نمی‌کنند و عدم فروش محصولات لبنی را دلیل می‌دانند، افزود: مشکلات شیر عدیده شده که عمده آن هم واردات بی‌رویه شیر خشک در سال گذشته بوده که امسال اثرات خود را نشان می‌دهد.
وی افزود: قیمت شیر برای دامداران از 530 تا 570 تومان درمی‌آید، در حالی که قیمت پرداختی 330 تومان است و 80 درصد علوفه‌های دامداران شهرستان وارد شهرستان می‌شود و به خاطر این هزینه تولید بالا می‌رود.
وی در مورد وام‌های بانکی دامداران نیز گفت: اکثر دامداران که از وام‌های بانکی استفاده کردند، دچار مشکل شدند که به دنبال آن تعطیلی واحدهای تولیدی و هدررفتن سرمایه های ملی را شاهد خواهیم بود.
صفایی با بیان اینکه 70 درصد مردم گناباد مستقیم و غیرمستقیم با دامداری در ارتباطند و 12 هزار خانوار مستقیم با دامداران ارتباط دارند، از مسئولان امر خواست که مصوبه مجلس اعمال و اجرایی شود، دولت و خرید تضمینی شیر در اسرع وقت انجام گرفته و در سال جاری وام‌ها استمهال شود که فشارها مضاعف نشود.
وی با اشاره به اینکه ورشکستگی دامداری‌های گناباد بیکاری مقروض را درپی دارد، افزود: مسئله حمل و نقل شیردر گناباد حادتر از دیگر شهرستان‌هاست، چون در این شهرستان به علت نبود کارخانه‌های تبدیلی هزینه حمل و نقل علوفه و شیر به هزینه‌های تولید شیر در شهرستان اضافه می‌شود.
مدیرعامل تعاونی گاوداران گناباد هم با تائید مشکلات گاوداران نیز گفت: تاکنون مکاتبات متعددی با مسئولان استان و حتی کشور انجام شده اما تا به‌حال اقدام مثبتی صورت نگرفته است.
مهدی افضلی با انتقاد از عدم نظارت بر عملکرد کارخانجات فراوری لبنی گفت: تولید‌کننده حق دخالت در تعیین قیمت شیر را ندارد و این مسئولان کارخانه‌ها هستند که قیمت شیر را تعیین می‌کنند.
وی با انتقاد از افزایش قیمت شیر یارانه‌ای گفت: از این افزایش گاوداران و مصرف‌کنندگان هیچ سودی نبرده و بلکه عده‌ای خاص از آن بهره می‌برند.
افضلی خرید تضمینی شیر توسط دولت و استهمال دامداران را برای جلوگیری از ورشکستگی آنان ضروری دانست و گفت: چنانچه چاره‌ای اندیشیده نشود قطب دامداران استان و نیز قطب اشتغال شهرستان درحال نابودی قرارخواهد گرفت.
مدیر جها کشاورزی گناباد هم با تائید مشکلات تولید شیر در شهرستان در گفت‌وگوبا فارس گفت: همه ساله در ابتدای سال با گرم شدن هوا و قطع شیر یارانه‌ای مدارس و همچنین تغییر ذائقه مردم این مشکل حادتر می‌شود.
محمدباقر جاهدی گفت: در سطح شهرستان حدود 12 هزار خانوار به حرفه دامداری مشغولند و روزانه 170 تن شیرتولید می‌شود.
وی افزایش جذب شیر توسط کارخانجات فراوری لبنی را یک راهکار مناسب برای جذب شیرتولیدی دانست و گفت: برای افزایش ظرفیت کارخانه شیر سپیده کویر که هم‌اکنون با کمترین ظرفیت کار می‌کند، در حال رایزنی هستیم تا مشکل برطرف شود.
مدیر جهاد کشاورزی پرداخت مستقیم یارانه شیر را به تولید‌کنندگان پیشنهاد کرد و افزود: قانون نظام جامع دامپروری تصویب شده و با ابلاغ آیین‌نامه اجرایی آن بخش بزرگی از مشکلات دامداران برطرف خواهد شد.
فرماندار گناباد هم با انتقاد از عدم ابلاغ آیین‌نامه اجرایی نظام دامپروری بعد از گذشت شش ماه از تصویب آن گفت: متولی اصلی صنعت دامپروری در وهله نخست خود دامداران و تشکل‌ها هستند و با ارتباط بیشتر با بخش اجرایی می‌توان مشکلات را برطرف کرد.
محمد صفایی خرید تضمینی شیر و افزایش جذب شیر توسط کارخانجات و فعال شدن تشکل‌های بخش کشاورزی را در برطرف سازی مشکلات این قشر موثر دانست.
