در حال حاضر حدود یکصد میلیون جوجه یکروزه گوشتی در کشور تولید می‌شود. در هر ماه حدود 17 روز هچ وجود دارد که در هر هچ، قریب به 6 میلیون جوجه گوشتی تولید می شود. به جرأت می توان گفت در هیچ روزی قیمت ها مشابه یکدیگر نیستند و بین شرکت ها و واحدهای مختلف کشور هم قیمت ها کاملاً متفاوت است. علت چیست؟
با توجه به اینکه حلقه های صنعت از هم جدا می باشند، مزارع گوشتی مستقل از مزارع مادر فعالیت می نمایند و تعداد شرکت هایی که به صورت مجموعه های یکپارچه فعالیت می کنند بسیار کم است، لذا،عوامل ذیل در تعیین قیمت جوجه یکروزه تأثیر دارند:
1- عرضه و تقاضا: اولین و مهمترین عامل تعیین قیمت هر کالایی میزان عرضه و تقاضای آن می باشد. در مقاطعی که جوجه در اوج تولید است، قیمت ها فارغ از سایر عوامل مؤثر که در پی خواهد آمد، کاهش یافته و برعکس در قعر تولید قیمت ها افزایش خواهد داشت. با توجه به اینکه بازار محصولات طیور هم بازار رقابت کامل است و یعنی هیچ تولیدکننده ای سهم مؤثری در بازار ندارد، لذا هیچ شرکت و یا واحدی هم نمی تواند محصول خود را خارج از عرف بازار قیمت گذاری کند.
2- نژاد: با توجه به شرایط فعلی صنعت طیور ایران که حلقه های تولید از یکدیگر جدا هستند، نژاد جوجه عامل مؤثری بر تعیین قیمت جوجه می باشد. در حال حاضر چهار نژاد راس، کاب، آربوراکرز و هوبارد در کشور وجود دارد. بسته به اینکه مزارع گوشتی با کدامیک از این نژاد ها راغب به کار باشند، تقاضای بازار برای هر یک از این نژاد ها هم متفاوت است. مزارع مادر عمدتاً برای جوجه ریزی، نژاد راس (Ross) را ترجیح می دهند و سایر نژاد ها در مرتبه بعدی قرار دارند. اینکه واقعاً از نظر عملکرد اختلاف معنی دار و قابل‌توجهی بین نژاد راس و سایر نژاد ها وجود دارد، جای بحث است، ولی به هر صورت نگاه مشتری در تعیین قیمت کالا مؤثر است.
3- سن گله: با توجه به اینکه کیفیت جوجه های تولیدی از گله های بسیار جوان (جونیورJunior =) که تخم‌مرغ‌های ریزتری دارند، پائین تر از گله های میان سن است، طبیعتاً مزارع گوشتی تمایل دارند که جوجه‌هایشان از گله های بسیار جوان یا بسیار مسن نباشند. همین عامل روی قیمت جوجه تأثیر دارد. در این ارتباط، طبیعتاً، گله های تولکی در مرحله آخر قرار خواهند گرفت.
4- حسن شهرت شرکت : بسته به اینکه شرکت مادر چند سال است که جوجه تولید می کند، در کدام منطقه قرار دارد، کیفیت جوجه های تولید شرکت چگونه بوده، نحوه خدمات به مشتریان چقدر آنها را راضی کرده و خلاصه اینکه برند شرکت چه ارزشی پیدا کرده است، قیمت فروش جوجه های تولیدی شرکت در بازار تعیین می شود. در آینده نه چندان دور، امیدواریم که با استفاده از سیستم های طبقه بندی شرکت ها، رتبۀ شرکت های مادری تعیین شود که قطعاً بر قیمت جوجه و فروش آنها تأثیر خود را نشان خواهد داد.
5- واسطه ها: یا به عبارتی یاران و یاوران شرکت های مادری تأثیر جدی بر بسته شدن قیمت جوجه در هر روز دارند. تعداد مشتریانی را که هر واسطه دارد، حسن شهرت واسطه، میزان نقدینگی ایشان و نحوۀ تعامل آنها با مشتریان و شرکت های تولیدکننده جوجه در قیمت گذاری جوجه نقش دارد.
6- نحوه فروش: بسته به اینکه فروش نقد یا نسیه باشد، قیمت تغییر می کند. مسلماً با توجه به ارزش زمانی پول، قیمت نقدی پائین تر از قیمت نسیه (روال) در بازار می باشد. اینکه شرکت های تولیدکننده جوجه گوشتی از نظر وضع نقدینگی در چه موقعیتی باشند و چقدر نیاز عاجل به پول داشته باشند، قیمت فروش خود را تنظیم می‌کنند.{tor_sutitle}مزارع مادر عمدتاً برای جوجه ریزی، نژاد راس (Ross) را ترجیح می دهند و سایر نژاد ها در مرتبه بعدی قرار دارند{/tor_sutitle}
رابطه مشتریان با تولیدکنندگان جوجه مادر و سابقه آن ها در تعیین شکل فروش، مؤثر است. ممکن است شرکت ها حتی در یک روز بخشی از جوجه را نقد و بخشی را نسیه عرضه نماید یا به یک مشتری فقط نقد و به مشتری دیگری نسیه بفروشند. لذا، ممکن است در یک روز یک شرکت حتی با چند قیمت جوجه های خود را معامله کند.
7- قیمت گوشت مرغ: گرچه که فروش جوجه در هر روز ارتباط چندانی به قیمت گوشت مرغ در آن روز ندارد، مع الوصف هر قدر قیمت مرغ کاهش یابد، قیمت جوجه یکروزه گوشتی نیز کاهش خواهد یافت. در همین ارتباط، در صورتی که پرورش دهندگان مرغ گوشتی احساس کنند که در آینده نه چندان دور (دو ماه آینده)، قیمت مرغ خوب خواهد شد، هجوم به جوجه ریزی و افزایش تقاضا، موجب افزایش قیمت جوجه خواهد شد.
8- قیمت نهاده ها: عمدۀ هزینه پرورش مرغ گوشتی هزینه تهیه دان و یا به عبارتی ذرت و کنجاله سویا می‌باشد. با توجه به افزایش شدید قیمت نهاده ها در روزهای اخیر، نگرانی پرورش دهندگان گوشتی از گرانی این نهاده ها تأثیر جدی بر تصمیم به جوجه ریزی دارد. در این ارتباط، وضع نقدینگی پرورش‌دهندگان گوشتی تأثیر جدی بر تمایل به جوجه ریزی خواهد داشت. به عبارتی، موجب افزایش یا کاهش تقاضا خواهد شد.
9- تسهیلات بانکی: در صورتی که بانک ها تسهیلاتی برای تولیدکنندگان مرغ گوشتی قائل شوند، یا به عبارتی سرمایه در گردش در اختیارشان قرار دهند، این امر موجب افزایش تمایل به جوجه ریزی و تحریک تقاضای جوجه خواهد شد. متأسفانه در دو سال گذشته که بانک ها در ارائه تسهیلات مشکلاتی داشته اند، کلیه بخش های صنعت طیور تحت تأثیر قرار گرفته اند.
10- دخالت دولت: در مقاطعی که تولید نسبت به مصرف افزایش نشان می دهد، ورود شرکت پشتیبانی امور دام به بازار و خرید گوشت مرغ، چه مستقیماً از تولیدکنندگان و چه از کشتارگاه ها می تواند اثر جدی بر روی قیمت مرغ داشته و به تبع آن قیمت جوجه افزایش یابد. متقابلاً در صورت افزایش قیمت جوجه خارج از انتظار دولت، دخالت سازمان تعزیرات حکومتی می تواند تأثیر منفی بر قیمت جوجه داشته باشد.
با توجه به اینکه حلقه های صنعت از هم جدا می باشند، مزارع گوشتی مستقل از مزارع مادر فعالیت می نمایند و تعداد شرکت هایی که به صورت مجموعه های یکپارچه فعالیت می کنند بسیار کم است، لذا،عوامل ذیل در تعیین قیمت جوجه یکروزه تأثیر دارند:
1- عرضه و تقاضا: اولین و مهمترین عامل تعیین قیمت هر کالایی میزان عرضه و تقاضای آن می باشد. در مقاطعی که جوجه در اوج تولید است، قیمت ها فارغ از سایر عوامل مؤثر که در پی خواهد آمد، کاهش یافته و برعکس در قعر تولید قیمت ها افزایش خواهد داشت. با توجه به اینکه بازار محصولات طیور هم بازار رقابت کامل است و یعنی هیچ تولیدکننده ای سهم مؤثری در بازار ندارد، لذا هیچ شرکت و یا واحدی هم نمی تواند محصول خود را خارج از عرف بازار قیمت گذاری کند.
2- نژاد: با توجه به شرایط فعلی صنعت طیور ایران که حلقه های تولید از یکدیگر جدا هستند، نژاد جوجه عامل مؤثری بر تعیین قیمت جوجه می باشد. در حال حاضر چهار نژاد راس، کاب، آربوراکرز و هوبارد در کشور وجود دارد. بسته به اینکه مزارع گوشتی با کدامیک از این نژاد ها راغب به کار باشند، تقاضای بازار برای هر یک از این نژاد ها هم متفاوت است. مزارع مادر عمدتاً برای جوجه ریزی، نژاد راس (Ross) را ترجیح می دهند و سایر نژاد ها در مرتبه بعدی قرار دارند. اینکه واقعاً از نظر عملکرد اختلاف معنی دار و قابل‌توجهی بین نژاد راس و سایر نژاد ها وجود دارد، جای بحث است، ولی به هر صورت نگاه مشتری در تعیین قیمت کالا مؤثر است.
3- سن گله: با توجه به اینکه کیفیت جوجه های تولیدی از گله های بسیار جوان (جونیورJunior =) که تخم‌مرغ‌های ریزتری دارند، پائین تر از گله های میان سن است، طبیعتاً مزارع گوشتی تمایل دارند که جوجه‌هایشان از گله های بسیار جوان یا بسیار مسن نباشند. همین عامل روی قیمت جوجه تأثیر دارد. در این ارتباط، طبیعتاً، گله های تولکی در مرحله آخر قرار خواهند گرفت.
4- حسن شهرت شرکت : بسته به اینکه شرکت مادر چند سال است که جوجه تولید می کند، در کدام منطقه قرار دارد، کیفیت جوجه های تولید شرکت چگونه بوده، نحوه خدمات به مشتریان چقدر آنها را راضی کرده و خلاصه اینکه برند شرکت چه ارزشی پیدا کرده است، قیمت فروش جوجه های تولیدی شرکت در بازار تعیین می شود. در آینده نه چندان دور، امیدواریم که با استفاده از سیستم های طبقه بندی شرکت ها، رتبۀ شرکت های مادری تعیین شود که قطعاً بر قیمت جوجه و فروش آنها تأثیر خود را نشان خواهد داد.
5- واسطه ها: یا به عبارتی یاران و یاوران شرکت های مادری تأثیر جدی بر بسته شدن قیمت جوجه در هر روز دارند. تعداد مشتریانی را که هر واسطه دارد، حسن شهرت واسطه، میزان نقدینگی ایشان و نحوۀ تعامل آنها با مشتریان و شرکت های تولیدکننده جوجه در قیمت گذاری جوجه نقش دارد.
6- نحوه فروش: بسته به اینکه فروش نقد یا نسیه باشد، قیمت تغییر می کند. مسلماً با توجه به ارزش زمانی پول، قیمت نقدی پائین تر از قیمت نسیه (روال) در بازار می باشد. اینکه شرکت های تولیدکننده جوجه گوشتی از نظر وضع نقدینگی در چه موقعیتی باشند و چقدر نیاز عاجل به پول داشته باشند، قیمت فروش خود را تنظیم می‌کنند.{tor_sutitle}مزارع مادر عمدتاً برای جوجه ریزی، نژاد راس (Ross) را ترجیح می دهند و سایر نژاد ها در مرتبه بعدی قرار دارند{/tor_sutitle}
رابطه مشتریان با تولیدکنندگان جوجه مادر و سابقه آن ها در تعیین شکل فروش، مؤثر است. ممکن است شرکت ها حتی در یک روز بخشی از جوجه را نقد و بخشی را نسیه عرضه نماید یا به یک مشتری فقط نقد و به مشتری دیگری نسیه بفروشند. لذا، ممکن است در یک روز یک شرکت حتی با چند قیمت جوجه های خود را معامله کند.
7- قیمت گوشت مرغ: گرچه که فروش جوجه در هر روز ارتباط چندانی به قیمت گوشت مرغ در آن روز ندارد، مع الوصف هر قدر قیمت مرغ کاهش یابد، قیمت جوجه یکروزه گوشتی نیز کاهش خواهد یافت. در همین ارتباط، در صورتی که پرورش دهندگان مرغ گوشتی احساس کنند که در آینده نه چندان دور (دو ماه آینده)، قیمت مرغ خوب خواهد شد، هجوم به جوجه ریزی و افزایش تقاضا، موجب افزایش قیمت جوجه خواهد شد.
8- قیمت نهاده ها: عمدۀ هزینه پرورش مرغ گوشتی هزینه تهیه دان و یا به عبارتی ذرت و کنجاله سویا می‌باشد. با توجه به افزایش شدید قیمت نهاده ها در روزهای اخیر، نگرانی پرورش دهندگان گوشتی از گرانی این نهاده ها تأثیر جدی بر تصمیم به جوجه ریزی دارد. در این ارتباط، وضع نقدینگی پرورش‌دهندگان گوشتی تأثیر جدی بر تمایل به جوجه ریزی خواهد داشت. به عبارتی، موجب افزایش یا کاهش تقاضا خواهد شد.
9- تسهیلات بانکی: در صورتی که بانک ها تسهیلاتی برای تولیدکنندگان مرغ گوشتی قائل شوند، یا به عبارتی سرمایه در گردش در اختیارشان قرار دهند، این امر موجب افزایش تمایل به جوجه ریزی و تحریک تقاضای جوجه خواهد شد. متأسفانه در دو سال گذشته که بانک ها در ارائه تسهیلات مشکلاتی داشته اند، کلیه بخش های صنعت طیور تحت تأثیر قرار گرفته اند.
10- دخالت دولت: در مقاطعی که تولید نسبت به مصرف افزایش نشان می دهد، ورود شرکت پشتیبانی امور دام به بازار و خرید گوشت مرغ، چه مستقیماً از تولیدکنندگان و چه از کشتارگاه ها می تواند اثر جدی بر روی قیمت مرغ داشته و به تبع آن قیمت جوجه افزایش یابد. متقابلاً در صورت افزایش قیمت جوجه خارج از انتظار دولت، دخالت سازمان تعزیرات حکومتی می تواند تأثیر منفی بر قیمت جوجه داشته باشد.
