تحلیل - اعتماد ملی - {کامران ملک پور} - صنعت طیور که طی ماه‌های گذشته با مشکلا‌ت زیادی همچون کاهش عرضه و نوسان قیمت دست و پنجه نرم کرده اکنون به واسطه رودررو قرار گرفتن مدیران دولتی وزارت جهاد کشاورزی و روسای تشکل‌های غیردولتی مرغداران در آستانه بحران قرار گرفته است.
اختلا‌ف موجود به دلیل اجرای طرحی با عنوان <ساماندهی صنعت طیور> رخ داده است. طرحی که قرار بود یک‌ماهه موانع موجود را برطرف کند اما در عمل شش ماه پس از اجرا نتوانسته موثر واقع شود.
در این میان روسای تشکل‌های غیردولتی که تا پیش از این ترجیح می‌دادند در زمینه مشکلا‌ت موجود سخنی به میان نیاورند اکنون لب به انتقاد گشوده‌اند. آنها دلیل عدم اظهارنظر خود طی ماه‌های گذشته را به وعده‌های داده‌شده جهت حل مشکل از سوی معاونت امور دام مربوط می‌دانند (وعده‌هایی که محقق نشده‌اند.) مرغداران معتقدند که اکنون دیگر کار از کار گذشته و وقت آن رسیده تا واقعیت‌ها در زمینه این طرح یعنی شکست اجرای آن اعلام شود. اما در مقابل مدیران دولتی همچنان بر اجرای طرح مذکور پافشاری می‌کنند.
آنها در عین حال سعی دارند با اعمال محدودیت‌هایی از جمله عدم همکاری در تامین نهاده‌های تشکل‌های منتقد، به نوعی تقابل فی‌مابین را با استفاده از ابزارهای دولتی از میان ببرند. اگرچه همین مدیران دولتی که در هفته‌های نخست اجرای این طرح پیوسته از مزایای آن سخن می‌گفتند این روزها سکوت اختیار کرده‌اند. نظام‌الدین سجادی معاون امور دام و مدیران زیرمجموعه‌اش اکنون نه‌تنها از حضور در جلسات مرغداران سر باز می‌زنند بلکه از مصاحبه با رسانه‌ها نیز خودداری می‌کنند. آنها اکنون ترجیح می‌دهند تا به نوعی همه چیز را عادی جلوه دهند. اما در مقابل، مرغداران که دیگر همه چیز خود را از دست‌داده می‌بینند حاضر نشده‌اند حقایق را مطرح کنند.
بولتن خبری فناوری اطلا‌عات و ارتباطات مرغداری که در واقع ارگان اطلا‌ع‌رسانی فعالا‌ن صنعت مرغداری است در آخرین شماره خود نوشته است: <عمده مشکلا‌ت موجود ناشی از تصمیم‌های معاونت امور دام کشور و استمرار آن در این چندماهه اخیر بوده است، به طوری که این معاونت با اصرار به ثبات قیمت جوجه ضرر و زیان را بر دوش واحدهای مرغ مادر و تولیدکنندگان جوجه نهاده است.>
در قسمتی دیگر از این نوشتار به نقل از رئیس یک تشکل سراسری آمده است: <تلا‌ش بسیار کردیم؛ به وزیر، به معاون امور دام و برای نمایندگان نامه فرستادیم اما متاسفانه حتی یک خط پاسخ نداده‌اند و اکنون به این نتیجه رسیده‌ایم که برای ما کاری نخواهند کرد.> در بخش پایانی مطلب مذکور خاطرنشان شده است: <معاونت امور دام با به دست گرفتن ابزارهای مختلف مانند حواله و یا مجوزهای تک‌نوبتی قصد دارد اعمال فشار نماید.> عدم همکاری تشکل‌های غیردولتی صنعت مرغداری با معاونت امور دام با هشدار وزیر همراه شده است. محمدرضا اسکندری این تشکل‌‌ها را برخی تولیدکنندگان که درصدد ایجاد بحران در بازار هستند می‌نامد و می‌گوید: <اجازه ایجاد بحران در بازار مرغ و تخم‌مرغ را به هیچ اخلا‌لگری نمی‌دهیم.> او می‌افزاید: <برخی افراد که در گذشته برای منافع شخصی خود بازار را با چالش روبه‌رو و به تولید لطمه می‌زدند باید از چرخه این صنعت خارج شوند.>
اما تهدیدهای وزیر نیز موثر واقع نشده است. مرغداران همچنان ریشه مشکلا‌ت موجود را اجرای همان طرحی می‌دانند که چندروزه و بدون بررسی همه‌جانبه به اجرا درآمده است.
آنها معتقدند که طرح <ساماندهی صنعت طیور> که قرار بود با اجرای آن مشکلا‌ت موجود را برطرف کند اکنون خود به بزرگ‌ترین مشکل دست‌اندرکاران این حرفه تبدیل شده است. روسای تشکل‌های مرغداران از نبود پشتوانه کارشناسی در تدوین طرح مذکور خبر می‌دهند و یادآور می‌شوند که دلیل اصلی شکست این طرح نیز همین مساله است. در این میان حتی برخی پا را فراتر می‌گذارند و افزایش قیمت نهاده‌ها که زمینه‌ساز گرانی تخم‌مرغ و زیان‌دهی مرغداران را فراهم کرده به دلیل اجرای این طرح عنوان می‌کنند.
دبیر انجمن جوجه یک‌روزه در این باره به اعتماد ملی می‌گوید: <بر خلا‌ف آنچه اکنون اعلام می‌شود که ریشه گرانی محصولا‌ت صنعت طیور افزایش قیمت نهاده‌ها در بازار جهانی است علت آن به عوامل داخلی بازمی‌گردد.>
مصطفی مصطفوی با تاکید بر اینکه طرح ساماندهی دیگر به نقطه پایانی رسیده می‌افزاید: <قیمت مواد اولیه تنها به دلیل اجرای طرح ساماندهی صنعت طیور دو برابر شده است.> او با اشاره به دخالت معاونت امور دام در بازار آزاد تاکید می‌کند: <پس از آنکه پشتیبانی امور دام روی مواد اولیه دست گذاشت کمبود در بازار آزاد ایجاد شد و درنتیجه قیمت‌ها بالا رفت.> در واقع مخاطب اصلی صحبت‌های دبیر انجمن جوجه یک‌روزه اظهارات وزیر جهاد کشاورزی است.
محمدرضا اسکندری چند روز قبل در زمینه دلا‌یل افزایش قیمت‌ها گفته بود: <قیمت نهاده‌های تولید در دنیا حدود 70 درصد افزایش یافته است. بنابراین تاثیر آن در کشورمان موجب می‌شود تا به طور متوسط محصولا‌ت وابسته به آن با 20 درصد رشد قیمت مواجه شود که بیشتر از این رقم هم افزایش قیمت نبوده است.> در این میان هرچند مرغداران نیز افزایش قیمت نهاده‌ها در بازار جهانی را تایید می‌کنند اما معتقدند که دلیل گرانی نهاده‌ها در داخل هنوز رابطه‌ای با بازار بین‌الملل ندارد. مصطفوی در این زمینه می‌گوید: <البته افزایش قیمت نهاده‌در بازار جهانی می‌تواند در آینده موجب گرانی نهاده‌ها در داخل شود اما آنچه که امروز رخ داده گرانی نهاده‌هایی بوده که ماه‌ها قبل به کشور وارد شده و بنابراین ربطی به آن روند خارجی ندارد.>
اختلا‌ف‌نظر میان وزیر جهاد کشاورزی و مدیرانش با تشکل‌های صنعت طیور محدود به انجمن جوجه یک‌روزه هم که وزیر یکی از اعضای هیات‌مدیره آن را پس از انتقاد نسبت به عملکرد وزارتخانه از عوامل ایجاد تشنج در بازار مصرفی کرده نیست. روسای اتحادیه مرکزی مرغداران نیز اکنون مشکل اصلی تولید و عرضه تخم‌مرغ را <طرح ساماندهی صنعت طیور> می‌دادنند. آنها معتقدند که دلیل اصلی افزایش قیمت تخم‌مرغ کاهش تولید که ناشی از معدوم‌سازی گله‌های مشکوک به آنفلوآنزا است، می‌باشد. در عین حال افزایش قیمت نهاده‌ها هم مزید بر علت شده و بنابراین امکان کاهش دستوری قیمت وجود ندارد. اما بازهم وزیر جهاد کشاورزی در این باره نظر دیگری دارد. او می‌گوید: <تلا‌ش می‌کنیم تا قبل از عید نوروز قیمت تخم‌مرغ کاهش یابد.> اسکندری می‌افزاید: <قیمت تخم‌مرغ باید شانه‌ای 2500 تومان باشد و در تهران نیز سعی می‌کنیم که قیمت را به همین حد کاهش دهیم.> او یادآور می‌شود: <تولیدکنندگان تخم‌مرغ مدعی هستند باید با توجه به قیمت نهاده‌ها قیمت تمام‌شده تخم‌مرغ بیش از این رقم باشد.>
وزیر جهاد کشاورزی هرچند در این میان به کاهش تولید که خود موجب کمبود عرضه می‌شود اشاره نمی‌کند اما تصریح می‌کند: <تلا‌ش می‌کنیم نهاده‌های کشاورزی را با قیمت ارزان‌تر در اختیار تولیدکنندگان قرار دهیم تا هزینه تمام‌شده قیمت تخم‌مرغ کاهش یابد.> اظهارات وزیر، پاسخ رئیس اتحادیه مرکزی مرغداران را به همراه داشت. ناصر نبی‌پور در این باره گفت: <قیمت اعلا‌م‌شده خرید هر شانه تخم‌مرغ 2 هزار و 500 تومان برای مصرف‌کننده با قیمت فعلی نهاده‌ها در بازار آزاد شعار است.
کامران ملک پور - اعتماد ملی
