سود آوری صنعت شترمرغ در گرو مدیریت صحیح

صنعت شترمرغ در ایران طی یک دهه اخیر مطرح و در کشور توسعه یافت به نحوی که امروزه شاهد توزیع بسته بندی گوشت شترمرغ در اغلب فروشگاه های زنجیره ای کشور هستیم. این صنعت چندی است با چالش های اساسی روبرو شده و بنا به عقیده برخی فاقد صرفه اقتصادی است.
پرویز نیامنش، رییس هیات مدیره شرکت تعاونی پرورش شترمرغ در گفتگو با خبرنگار موج زمان تخم گذاری شترمرغ در ایران را 15 اسفند لغایت 15 آذر ماه اعلام کرد و بیان داشت: شترمرغ در طول دوره 9 ماهه تخم گذاری بین 80-50 تخم گذاشته و به طور متوسط هر دو یا سه روز یک تخم می گذارد.
وی افزود: اگر یک واحد پرورش شترمرغ از این تعداد تخم 20 جوجه بگیرد، بسیار موفق عمل کرده است.
رییس هیات مدیره شرکت تعاونی پرورش شترمرغ تصریح کرد: میانگین جهانی تولید در واحدهای پرورش شترمرغ، 16 جوجه بوده و میانگین سال گذشته ایران 15 جوجه بوده است.
وی افزود: در صورت مدیریت مناسب، امسال قادریم از میانگین جهانی پیشی گرفته و به رقم 30 جوجه برسیم.
نیامنش علل شکست واحدهای پرورش شترمرغ در ایران را ضعف مدیریت دانست و گفت: اگر مدیریت صحیح در ارتباط با تعیین جیره مناسب، حمل و نقل تخم، جوجه کشی و غیره رعایت نشود، به طور حتم واحد متضرر خواهد شد.
وی تصریح کرد: نگهداری جوجه شترمرغ در یک ماهه ابتدای زندگی بسیار سخت بوده و بیشتر واحدها در این بخش متضرر می شوند.
رییس هیات مدیره شرکت تعاونی پرورش شترمرغ تعداد جوجه تولیدی در واحدها را در ارتباط مستقیم با صرفه اقتصادی دانست و افزود: خانواده شترمرغ باید دارای 2 نر و سه ماده و یا 3 نر و 5 ماده باشد.
وی خاطر نشان ساخت: بهترین ترکیب در ایران گله های دارای 2 نر و سه ماده است
نیامنش با تاکید بر نحوه جیره نویسی برای گله ها اظهار داشت: در برخی واحدها، ماده معدنی اضافه شده به جیره به خوبی مخلوط نشده و اعضای گله به نسبت متفاوت از این مواد بهره مند می شوند، این امر به طور قطع در بهره دهی موثر است.

شترمرغ مورد استفاده در ایران اصلاح شده است
رییس هیات مدیره شرکت تعاونی پرورش شترمرغ اصل زادگاه شترمرغ را آفریقا، تانزانیا و اوگاندا اعلام کرد و گفت: در ارتباط با شترمرغ سه نژاد گردن سیاه، گردن آبی و گردن قرمز وجود دارد.
وی افزود: نژاد گردن قرمز خاص آمریکا بوده و به دلیل ظاهر مناسب در بخش گردشگری از آن استفاده می شود.
نیامنش خاطر نشان ساخت: از نژاد گردن قرمز برای تولید گوشت و حضور در گله های تولیدی استفاده نمی شود.
وی نژاد گردن سیاه را خاص مناطق کویری دانست و گفت: از نژاد گردن آبی نیز در مناطق دارای آب و هوای مدیترانه ای استفاده می شود.
رییس هیات مدیره شرکت تعاونی پرورش شترمرغ در ارتباط با نژادهای موجود در مزرعه محصص تصریح کرد: شترمرغ های موجود در این شرکت از ترکیب نژاد گردن آبی با منشا هلند و نژاد گردن سیاه با منشا آفریقا ایجاد شده و در مناطق ساحلی و کویری قابل پرورش است.
وی بازار گوشت شترمرغ در ایران را بسیار مناسب توصیف کرد و افزود: در تولید گوشت شترمرغ مورد نیاز کشور به خودکفایی نرسیده و در فصل های بدون کشتار، گوشت این موجود در بازار یافت نمی شود.
نیامنش میزان گوشت عرضه شده به بازار سال گذشته را 45 تن اعلام کرد و افزود: پیش بینی می شود در سال جاری 80-70 تن گوشت شترمرغ در کشور تولید شود.

گوشت شترمرغ قابل رقابت با گوشت گوسفند و گوساله
رییس هیات مدیره شرکت تعاونی پرورش شترمرغ اظهار داشت: گوشت گوسفند در حال حاضر به ازای هر کیلو 16 هزار تومان به فروش می رسد اما قیمت هر کیلو گوشت شترمرغ 14 هزار تومان است.
وی علت عدم وجود تبلیغات تلوزیونی را نبود پشتوانه تولیدی مناسب دانست و گفت: در حال حاضر بسیاری از واحدهای مادری جوجه های تولیدی را برای پرواربندی نگه داشته و مازاد بر نیاز را به متقاضیان می فروشند.
نیامنش افزود: ترجیح بسیاری از واحدها پرواربندی جوجه های تولیدی است اما بسته به نیاز متقاضی جوجه های مازاد از 8-1 ماه به فروش می رسند.
وی راه اندازی اولین کشتارگاه صنعتی شترمرغ با تایید سازمان دامپزشکی را گامی در راستای بهبود وضعیت صنعت شترمرغ در کشور دانست.

دستگاه های جوجه کشی داخلی بهتر از نمونه های خارجی
رییس هیات مدیره شرکت تعاونی پرورش شترمرغ نخستین دستگاه های جوجه کشی وارد شده به کشور را متعلق به کانادا اعلام کرد و گفت: دو دستگاه جوجه کشی از کانادا وارد شد که ظرفیت هریک از دستگاه ها 120 تخم بود.
وی با اشاره به نبود قطعات یدکی مورد نیاز برای دستگاه های کانادایی اظهارداشت: از طریق واسطه اقداماتی در راستای خرید دستگاه از آمریکا انجام شد و در نهایت به دلیل نیاز به خدمات پس از فروش با یک شرکت ایرانی برای تولید دستگاه در کشور همراه شدیم.
نیامنش قیمت دستگاه های کانادایی و آمریکایی را بسته به ظرفیت های 120 تا 480 تایی تخم به ترتیب 8 و 24 میلیون تومان اعلام کرد و گفت: دستگاه های ساخت داخل در ظرفیت های 120 تا 350 تایی ساخته و 6 تا 8 میلیون تومان به فروش می رسد.
وی خدمات پس از فروش و راحتی تعمیر را مهمترین مزیت دستگاه های تولید داخل دانست.

حداقل ساخت و ساز برای واحدهای پرورش شترمرغ
رییس هیات مدیره شرکت تعاونی پرورش شترمرغ بر نیاز بسیار کم واحدهای پرورش شترمرغ به ساختمان تاکید کرد و افزود: گله های شترمرغ در محوطه هایی که به فنس محصور شده زندگی می کنند و فقط یک اتاق بسیار کوچک که از سه طرف دارای دیوارهای سیمانی و از بالا توسط ایرانیت محصور شده برای این گله ها کافیست.
وی اظهار داشت: در یک زمین 2 هکتاری باید حداکثر از 5 نفر پرسنل استفاده کرد که حضور دایمی دامپزشک، در مجموعه نیز الزامی نیست.
نیامنش ایجاد کشتارگاه را خاص مزارع بزرگ دانست و گفت: برای ایجاد کشتارگاه یک مزرعه باید حداقل 40-30 هکتار وسعت داشته باشد.
وی افزود: فاصله واحدهای تولیدی و کشتارگاه حداقل باید 300 متر بوده و این واحد حداقل از یک شترمرغ ماده 10 جوجه بدست آورد.
رییس هیات مدیره شرکت تعاونی پرورش شترمرغ تاکید کرد: تمام تولیدات شترمرغ از قبیل پر، چرم خام و گوشت آن قابل فروش است.
وی افزود: هر کیلو پر شترمرغ، 10 هزار تومان و 11 پا چرم خام نیز بین 180-170 هزار تومان به فروش می رسد.

مهمترین مشکلات صنعت شترمرغ
نیامنش از دولت خواست: در صورت مساعدت نکردن با صنعت پرورش شترمرغ، مانع پیشرفت این صنعت نیز نشود.
وی مهمترین چالش صنعت را نبود تسهیلات بانکی اعلام کرد و گفت: بانک ها وصیغه های بالا از کشاورزان درخواست کرده و سند مزرعه را فقط بانک کشاورزی به عنوان وصیغه می پذیرد.
رییس هیات مدیره شرکت تعاونی پرورش شترمرغ افزود: بانک ملت، صادرات و تجارت وام با 12 درصد سود در اختیار کشاورزان قرار نداده و سود این بانک ها بین 20-18 درصد است.
وی از وزارت جهاد کشاورزی به عنوان متولی تولید درخواست کرد که در انجام تبلیغات تلوزیونی و معرفی گوشت شترمرغ به جامعه با تولیدکنندگان همراه شود.
نیامنش از نبود مرکز تحقیقات خاص شترمرغ انتقاد کرد و افزود: متاسفانه هزینه تحقیقات در ارتباط با پرورش شترمرغ به عهده بخش خصوصی است.
وی اظهار داشت: اسکندری وزیر اسبق جهاد کشاورزی به منظور ساماندهی صنعت شترمرغ کارگروهی در این وزارتخانه تشکیل داده و اختیارات در بحث شترمرغ را به این کارگروه تفویض کرد.
رییس هیات مدیره شرکت تعاونی پرورش شترمرغ گفت: وزیر فعلی جهاد کشاورزی نه تنها از این کارگروه حمایت نمی کند، بلکه حکم جدید برای اعضای آن صادر نکرده است.
وی از خلیلیان خواست برای ساماندهی صنعت پرورش شترمرغ و ممانعت از افت این صنعت از نظرات کارگروه تشکیل شده استفاده بهینه کند.