تخم مرغ از جمله محصولاتی است که به دلیل منابع غنی به راحتی قابلیت جایگزینی با سایر اقلام پروتئینی را دارد. در ژاپن با ورود تخم مرغ در سبد غذایی نسل جوان، رشد قدی در جامعه را افزایش داده اند.
به گفته دکتر علی آذروش عضو هیات مدیره مرغداران مرکز، تخم مرغ به دلیل داشتن ماده ای به نام گزانتین سبب تقویت چشم در افراد سالمند شده و به دلیل بالا بودن سلنیم از آلزایمر و سایر بیماری های سیستم اعصاب محیطی نظیر پارکینسون و آلزایمر جلوگیری می کند.
با وجود گذشت 14 سال از تصویب روز جهانی تخم مرغ و اقدامات ترویجی مناسب سایر کشورها برای مصرف این ماده پروتیئنی ارزشمند، هنوز سرانه مصرف تخم مرغ در ایران پایین تر از متوسط جهانی است.
بر اساس اعلام وزارت جهاد کشاورزی سرانه مصرف تخم مرغ در ایران 10 کیلوگرم است. طبق نظر فائو هر نفر در یک سال باید حداقل 180 تخم مرغ مصرف کند. سرانه مصرف تخم مرغ برای ژاپن و آمریکا حدود 400 عدد است. با توجه به متوسط مطرح شده توسط فائو، هر ایرانی 40 تخم مرغ کمتر از سرانه جهانی مصرف می کند. بنابراین کمیته ترویج مصرف تخم مرغ که در ایران متشکل از وزارتخانه های بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، آموزش و پرورش و جهاد کشاورزی به همراه سازمان دامپزشکی و تشکل های مرتبط با صنعت تخم مرغ است، بایستی گام های موثری در این زمینه بردارند.
صنعت تخم مرغ در ایران متاسفانه از دیماه سال 88 تا مهر سال جاری به دلیل کاهش ناگهانی قیمت و نبود سیاست های مناسب برای ذخیره سازی این محصول با ضرر و زیان هنگفتی مواجه شد. به دنبال تغییر سیاست گذار تنظیم بازار مواد پروتئینی و خروج شرکت پشتیبانی امور دام از بحث تنظیم بازار، صنعت مرغ و تخم مرغ در ایران دچار آسیب شد. وزارت بازرگانی که همواره با اتکا به واردات بازار داخلی را تنظیم می کرد، هیچ اقدام موثری در ارتباط با جمع آوری محصول مازاد از بین تولیدکنندگان انجام نداد و در نهایت به گفته آذروش صنعت تخم مرغ طی 10 ماه بین 260 تا 270 میلیارد تومان متضرر شد.
محمد رضا نقشینه رئیس تعاونی مرغ تخم‌گذار اصفهان با بیان اینکه واحدهای تولیدکننده تخم‌مرغ در گذشته با نصف هزینه‌های تمام شده محصولات خود را به فروش می‌رسانند، می گوید: افزایش تولید در کشور و توقف صادرات این محصول از عمده‌ترین دلایل ایجاد نوسانات بسیار در قیمت تخم‌مرغ بوده است.
وی اظهار می دارد: کم شدن صادرات تخم‌مرغ از ترکیه به کشور عراق و همچنین توقف صادرات این محصول از ایران به کشورهای قرقیزستان و تاجیکستان سبب شکسته شدن قیمت‌ها در داخل شد.
نقشینه بیان می دارد: یکی دیگر از دلایل تاثیرگذار در تعیین قیمت تخم‌مرغ، نوسانات موجود در عرضه و تقاضا برای این محصول در داخل است.
وی تصریح می کند:همه ساله در تیرماه به دلیل افزایش دمای هوا با کاهش قیمت‌ها مواجهیم از سوی دیگر با شروع سرما، افزایش تقاضا در بازار رخ می دهد.
رئیس تعاونی مرغ تخم‌گذار اصفهان می افزاید: با واگذاری امور مرتبط با تولید تخم‌مرغ به سازمان بازرگانی بر اساس بخش‌نامه دولت، نگاه این سازمان به قیمت تخم‌مرغ دید یک جانبه گرایانه و تنها در راستای حمایت از مصرف‌کننده بوده است.
حسین صنیع خانی، مدیر عامل تعاونی مرغداران مرکز نیز در خصوص زیان های وارده به تولیدکنندگان تخم مرغ اذعان می دارد: طبق نظر کارشناسان معاونت امور دام، قیمت هر کیلو تخم مرغ با محاسبه 10 درصد سود برای تولیدکننده در اردیبهشت ماه 89، 1 هزار و 332 تومان اعلام شد.
وی می افزاید: مرغداری ها طی 4 ماهه ابتدای سال، هر کیلو تخم مرغ را به قیمت 800 تومان در درب مرغداری ها عرضه کرده اند.
صنیع خانی خاطر نشان می سازد: در چنین شرایطی هر کیلو تخم مرغ حدود 527 تومان زیر قیمت برآورد شده به بازار عرضه شده است.
وی ادامه می دهد: در مرداد ماه میانگین فروش هر کیلو تخم مرغ در درب مرغداری ها حدود 1 هزار و 74 تومان بود و در واقع طی این ماه نیز مرغداران به ازای هر کیلو 258 تومان متضرر شده اند.
مدیر عامل اتحادیه مرغداران با اشاره به افزایش قیمت نهاده ها، اظهار می دارد: هر کیلو سویا از 370 تومان به 470 تومان و هر کیلو ذرت از 230 تومان به 290 تومان افزایش قیمت داشته است.
وی می گوید: تغییر قیمت نهاده ها افزایش قیمت تمام شده تولید را به همراه داشته و در واقع هزینه های تولید بیش از رقم های پیش بینی شده وزارت جهاد کشاورزی بوده است.
صنیع خانی خاطر نشان می سازد: افزایش هزینه های تولید زیان بیشتر تولیدکنندگان را به همراه داشته است.
وی رشد اندک قیمت های تخم مرغ در بازار را منطقی دانست و می گوید: این اندک رشد، برای جبران خسارات تولیدکنندگان به منظور حفظ بقای تولید ضروری است.
در حال حاضر به گفته تولیدکنندگان با وجود افزایش قیمت هایی که از سوی مصرف کننده مورد اعتراض قرار می گیرد، صنعت تخم مرغ کشور از مرحله زیان دهی خارج شده و بدون دریافت سود و به صورت سربه سری محصولات خود را به فروش می رساند. البته دست اندرکاران صنعت پیش بینی می کنند با افزایش سرما و گرایش مردم به سمت مصرف تخم مرغ شاهد رشد بیشتر قیمت ها خواهیم بود. اما این رشد قیمت ها به هیچ وجه زیان ده ماهه تولیدکنندگان را جبران نخواهد کرد.
