آغاز سریال بدبیاری مرغداران سرمازدگی زمستان بود که با خشکسالی تابستان ادامه پیدا کرد و اکنون هم با ورشکستگی آنان در حال پایان یافتن است.
تولید کنندگان مرغ و تخم مرغ این روزها خود را در حلقه تنگ تر شده مشکلات می بینند . آنها دیگر از وعده های تکراری دریافت میلیارد ها تومان یارانه و تسهیلات خسته شده اند. سال نزدیک به نیمه شده اما خبری از نقدینگی های گفته شده برای تولید نیست .
در این میان شنیدن خبر تغییر رییس کل بانک مرکزی یعنی همان مدیر مانع پرداخت تسهیلات بانکی بارقه امیدی برای پر شدن سالن های خالی از پرنده مرغداران بود. اما چند ساعت بعد خبرگزاری منتشرکننده خبر به سه روز توقیف موقت جریمه شد تا این امید به گشایش گره از کار مرغداران هم به ناامیدی تبدیل شود.
با این که خبر مذکور تکذیب شده اما حرف و حدیث در باره آن هنوز ادامه دارد. عدم پرداخت به موقع تسهیلات توسط بانک ها در جهت اجرای سیاست های انقباضی رییس کل ، تولید داخلی از جمله صنعت مرغداری را با مشکل مواجه کرده و به همین جهت هم رییس جمهور ناچار به دخالت در امور داخلی بانک مرکزی شده است. در واقع اکنون نزاع میان طرفداران سیاست های مالی انبساطی و پولی انقباضی همچنان ادامه دارد و در این میان تولیدکنندگان همچون مرغداران بلاتکلیف و سرگردان هستند.
در عین حال محمود احمدی نژاد دو روز قبل کارت قرمز خود را به نفع تولیدکنندگان به طهماسب مظاهری نشان داد.
او در نامه ای به رییس کل بانک مرکزی خواستار اقدام بدون مماشات و اتلاف وقت وی برای رفع مشکلات جدی اخیر در پرداخت تسهیلات بانک های دولتی شد.
وی در این نامه تأکید کرد : چنانکه می دانید مدتی است علیرغم پشتیبانی بانک مرکزی ، ارائه تسهیلات به اقشار گوناگون در برخی از بانک های دولتی با مشکل جدی مواجه شده است و بخش های مختلف اقتصادی در آستانه آسیب سنگین و بعضاً جبران ناپذیر قرار گرفته اند.
احمدی نژاد ادامه این وضعیت را که به بهانه عدم بازگشت منابع و یا کنترل برداشت انجام می شود را موجب بروز تبعات منفی اقتصادی گسترده و به علاوه تضعیف بانک های دولتی دانست.
فروش مدت دار به مرغداران
این روزها دیگربسیاری از مرغداران منتظر دریافت تسهیلات دولتی نیستند. آنها اکنون رو به سوی میدان توحید آورده اند. همان در واقع چهارراهی که بورس پنهان چند هزار میلیارد تومانی دام و طیور ایران را در خود جای داده است. در پشت شیشه های کثیف و دود گرفته آپارتمان های آن حوالی این روزها واسطه ها سخت مشغول داد و ستد هستند. در حال حاضر قیمت سویا و ذرت یعنی دو نهاده اصلی صنعت مرغداری برخلاف سابق به صورت نقدی اعلام می شود.
واضح است که مرغداران پول نقد ندارند و مجبورند که به ازاء خرید دو ماهه هر کیلو نهاده تا پنجاه تومان مابه التقاوت قیمت پرداخت کنند. به عبارت ساده تر این روزها دلالان بدون قبول ریسک تولید به ازای عرضه هر کیلو گوشت مرغ به بازار مصرف نزدیک به دویست تومان حق العمل می گیرند. تولید یک میلیون و پانصد هزارتنی مرغ در سال می تواند به راحتی طی پنج ماه آینده نزدیک سیصد میلیارد تومان سود اضافی را نصیب دلالان کند. این سود تنها به دلیل عدم پرداخت تسهیلات به مرغداران ایجاد شده که در نهایت موجب افزایش قیمت تولید می شود.
جالب اینجاست که فروش نقدی نهاده به مرغداران محدود به واسطه ها نیست این روزها شرکت دولتی پشتیبانی امور دام نیز برای فروش نهاده به روش نقدی روی آورده است.
مدیرعامل اتحادیه سراسری مرغداران در این باره می گوید : در شرایطی که مرغداران با کمبود نقدینگی مواجه هستند ، دولت نیز به فروش نقدی نهاده های تولید روی آورده است.
حسین مقدم نیا با اشاره به اینکه هزینه های تولید مرغ نسبت به سال گذشته تا 60 درصد افزایش یافته و بنابراین مرغداران نیاز به سرمایه در گردش بیشتری برای تولید دارند اضافه می کند : در گذشته شرکت پشتیبانی ابتدا دان در اختیار مرغدار قرار می داد و در آخر دوره به جای آن گوشت مرغ دریافت می گرد. اما اکنون اعلام کرده اند به دلیل محدودیت ، ابتدا باید پول به حساب شرکت واریز شود و سپس دان مرغ به مرغدار تحویل داده شود.
تسهیلات باز هم نیامد
رییس اتحادیه سراسری مرغداران در باره پرداخت تسهیلات بانکی به مرغداران نیز یاد آور می شود : " مرغداران نقدینگی در اختیار ندارند و از طرفی رقم 800 میلیار تومان که برای دادن تسهیلات به مرغداران در سال جاری اختصاص یافته ، تاکنون که دوماه از سال گذشته به بانک ها ابلاغ شده و هنوز یک ریال هم به مرغداران پرداخت نشده است . اظهارات مقدم نیا در حالی صورت می پذیرد که معاون امور دام وزارت جهاد کشاورزی دو هفته قبل اظهار امیدواری کرده بود که تا یک هفته بعد بانک ها به داد مرغداران خواهند رسید.
در همین ارتباط هم دبیرانجمن جوجه یک روزه نیز در این باره به ایسنا گفت : بانک ها نیز هیچ نقدینگی و تسهیلاتی به این بخش نمی پردازند و تولیدکنندگان تنها با انگیزه بهبود شرایط و اجرایی شدن وعده ها در آینده به تولید ادامه می دهند.
مصطفوی با تأکید بر اینکه با وجود شرایط اقتصادی فعلی تولید جوجه ادامه نخواهد داشت ، تصریح کرد." هیأت وزیران در سال 84 استمهال بدهی های سررسید شده را مصوب کرد ولی این مصوبه از سوی بانک ها اجرایی نشد ، تأمین نقدینگی نیز وعده داده شد ولی تسهیلاتی پرداخته نشد ، همچنین وعده خرید تضمینی تخم مرغ نطفه دار ناقص انجام شد و تمام وعده ها به دلیل عدم همراهی تمام سیستم اجرایی نشد. از سوی دیگر گوشت مرغ وارد و عوارض برای صادرات در نظر گرفته می شود. "
وی از اینکه عوامل واسطه ای ، مغازه داران و بنکداران تحت هر شرایطی منفعت می برند و مصون از هر مسأله ای هستند ابراز تأسف کرد.
در همین حال نظام الدین سجادی که این روزها تمایلی به مصاحبه ندارد در اولین روز مرداد ماه در صندلی کناری محمدرضا اسکندری به سؤالات خبرنگاران منتخب وزارت جهاد کشاورزی پاسخ داد. در آن روز جلسه ای مطبوعاتی با انگشت شماری خبرنگار پشت درب های بسته برگزار شد که معاون امور دام هم حضور داشت.
حاضران سؤالی در مورد مشکلات حاد صنعت دام و طیور نکردند او هم صحبتی در این باره به میان نیاورد.
او در این میان تنها رقم نقدینگی اختصاص یافته برای مرغداران را 800 میلیارد تومان اعلام کرد و البته وعده داد که تا چند روز بعد این تسهیلات پرداخت می شود اما روزها در حال سپری شدن است و از پرداخت تسهیلات خبری نیست این در حالیست که اغلب مرغداران این روزها مجبورند برای فروش در بازار پر رونق ماه مبارک رمضان جوجه ریزی کنند .
آنها نمی خواهند محصول خود را در بازار بی رونق پس از ماه روزه داری بفروشند. تسهیلات بانکی این روزها به درد تولیدکنندگان طیور خورد. آنها می توانستند با قیمت مناسب برای زمان تقاضای زیاد بازار تولید کنند. با شرایط فعلی به نظر می رسد ناهماهنگی ها دست به هم داده تا زمینه گرانی مرغ در ماه رمضان فراهم شود. رخدادی که نارضایتی مصرف کننده و گلایه مندی دولت از تولید کننده را به همراه می آورد . اما واسطه های حلقه اصلی و البته فراموش شده این نوع گرانی ها هستند.
اکنون گمانه زنی ها در مورد افزایش قیمت ها برای ماه رمضان ادامه دارد و برهمین اساس است که یکی از کارشناسان صنعت طیور در تحلیل فعلی وضعیت فعلی بازار طیور می گوید:
" بسیاری از دست اندرکاران غیر بخشی و حتی درون بخش مسایل اقتصادی به خصوص فرآیند حلقه وار صنعت مرغداری را سطحی و آبکی ارزیابی می کنند. آنها تنها به تولید مرغ و تخم مرغ بدون توجه به مسایل جانبی آن می پردازند ."
وی پیش بینی می کند که با روند فعلی قیمت دو کالای مذکور در ماه رمضان با افزایش همراه شود و یادآور می شود : همین کارشناسان با گران شدن قیمت ها مرغداران را سوء استفاده چی و گران فروش خطاب می کنند که بی رحمانه مردم را در مضیقه و فشار قرار می دهند .
وی تصریح می کند: " در یک فرآیند پیچیده قیمت گوشت مرغ به بالای سه هزارتومان برای مصرف کننده در نیمه شهریور ماه می رسد در حالیکه سود در این میان به جیب واسطه ها می رود و تولیدکننده عایدی در این میان نخواهد داشت."
اینگونه است که غلامعلی فارغی ؛ رییس یکی از تشکل های سراسری صنعت مرغداری نیز کاهش تولید را معلول عدم حمایت سیستم های بانکی و بخش بازرگانی از مجموعه واحد های مرغداری و خارج شدن عده ای از تولیدکنندگان از مرحله تولید به دلیل شرایط بد مالی دانست و تأکید کرد : در صورتی که سیستم برنامه ریزی کشور اعم از وزارت جهاد کشاورزی ، وزارت بازرگانی و سیستم مالی دست به دست هم بدهند تا مرغدار به عنوان تولیدکننده از تولید خود سود ببرد ، با توسعه تولید روبه رو می شویم ، در غیر این صورت باید نگران تولید کشور باشیم .
