کمبود علوفه و گرانی نهاده های دامی از جمله سبوس و جو خطر هجوم و تخلف ورود زودهنگام دامداران غیر مجاز به مراتع مازندران را دو چندان کرد، وضعیتی که به گفته رییس اداره مرتع اداره کل منابع طبیعی منطقه ساری، به دلیل کم بارشی شرایط پوشش گیاهی مراتع هنوز به حد نرمال نرسیده است.
نعمت الله کوهستانی وضعیت مراتع در مناطق بالا دست کوهستانی استان را نامطلوب توصیف کرد و توضیح داد: به دلیل کمبود بارش در فروردین ماه، شرایط پوشش گیاهی در مراتع به حد نرمال نرسیده است.
وی با بیان این که منتظر بارش اردیبهشت ماه به خصوص بارندگی های هفته جاری هستیم، تصریح کرد: با توجه به ارزش بالای علوفه در مراتع برای چرای دام، خطر هجوم دامداران غیر مجاز تهدید جدی علیه مراتع ییلاقی استان است.
رییس اداره مرتع اداره کل منابع طبیعی مازندران منطقه ساری، مدیریت چرا و کوچ و ساماندهی چرای دام و کنترل پروانه چرا یکی از راهکارهای بسیار مهم در کنترل مراتع دانست و گفت: گرانی و کمبود نهاده های دامی سبب می شود تا امسال هم بعضی از دامداران به زمان قرق شکنی و ورود و خروج دام بی توجهی کنند.
کوهستانی با توضیح این که فرمانداران، پلیس راهور، سرجنگلبانان، محیط زیست، جهاد کشاورزی، امور عشایر و راهداری به همراه مشارکت بهره برداران از مراتع در جلوگیری از ورود دامداران غیر مجاز به مراتع نقش محوری دارند، گفت: امسال با توجه به تغییر اقلیمی برای حفظ مراتع و ایجاد نظم و انضباط، برنامه قرش شکنی مراتع بر اساس برنامه زمانبندی در همه مناطق استان انجام خواهد شد.
وی احیا و توسعه رویشگاه گیاهان دارویی، بذرکاری و کپه کاری و قرق مراتع را از طرح های مدیریت چرای دام مراتع بر شمرد و گفت : اجرای عملیات کپه کاری در مراتع به منظور اصلاح و احیاء مراتع تخریب شده، افزایش تولید علوفه و جلوگیری از فرسایش خاک است.
کوهستانی توضیح داد: با توجه به افزایش اعتبارات استانی و اختصاص بودجه از محل صندوق توسعه ملی برای حفظ و حراست و احیاء جنگل، مراتع و عملیات آبخیزداری، هر ساله عملیات کپه کاری با استفاده از بذور سازگار با مناطق اقلیمی استان عملیاتی می شود.
استان مازندران ۴۶۰ هزار هکتار زمین های زراعی و باغی دارد که ۲۳۰هزار هکتار آن شالیزاری است و بخشی از این زمین ها در فصول غیر زراعی تحت عنوان چراگاه دام و تولید علوفه استفاده می شد، اما از چند سال پیش با توسعه کشت دوم برنج و کلزا، زمین ها از دسترس چراگاه آزاد دام خارج شده است.
توسعه باغ های مرکبات و سیاه ریشه و همچنین توجه به باغداری در زمین های شیب دار استان مازندران نیز سبب شد تا کمبود زمین برای چراگاه آزاد دام بیشتر شود.
مدیریت چرا و کوچ و ساماندهی چرای دام و کنترل پروانه چرا یکی از راهکارهای بسیار مهم در کنترل مراتع است، اما از آن جایی که دامداری به دلیل افزایش قیمت گوشت توجیه اقتصادی بهتری پیدا کرده است، بسیاری از دامداران فاقد پروانه بهره برداری از مراتع، در اقدامی به صورت غیر مجاز وارد چرای دام در مناطق ییلاقی مازندران می شوند.
بر اساس آمارهای رسمی، از ۳۸۷ هزار و ۸۷۰ هکتار مراتع حوزه منابع طبیعی و آبخیزداری مازندران منطقه ساری حدود ۸۵ تا ۹۰ درصد آن در منطقه ییلاقی و ۲۰ هزار هکتار در منطقه میان بند قرار دارد. همچنین ۲۰ هزار هکتار از مراتع این حوزه در قالب چرای دام در قشلاق وجود دارد که عمده آن در شبه جزیره میانکاله واقع است.
زمان ورود دام به مراتع ییلاقی مازندران به طور معمول طبق تهیه برنامه قرق شکنی از سوی منابع طبیعی و آبخیزداری منطقه ساری و نشهر در هر یک از مناطق استان از هفته دوم خرداد ماه شروع می شود.
