آنفولانزای خوکی

ویروس آنفولانزا یک ژنوم 8 قطعه ای(Segmented) از RNA دارد. این ویژگی ساختاری در همانندسازی ویروس بسیار مهم است. زیرا اگر دو یا چند ویروس آنفولانزا به طور همزمان یک سلول را آلوده کنند و سپس شروع به همانندسازی نمایند،این ویروس ها قطعه هایی از RNA خود را بین یکدیگر مبادله می کنند و در نتیجه ویروس های جدیدی با ترکیب آنتی ژنی متفاوتی به وجود می آیند. این فرایند جورشدن مجدد قطعات ژنتیکی(Genetic Reassortment) نام دارد که پایه و اساس ظاهرشدن همه گیری های ویروسی در سال های 1957(the “Asian” flu) و 1968(the “Hong Kong” flu) در جمعیت های انسانی گردید. این همه گیری های ویروسی علت بیمار شدن میلیون ها انسان و ده ها هزار مرگ و میر انسانی بود. در هر دو مورد ذکر شده ویروس آنفولانزا از پرندگان آبزی با ویروس آنفولانزای انسانی تبادل ژنتیکی صورت داده که منجر به ایجاد زیرگون های جدید هماگلوتینین(از H1 به H2 در 1957، و از H2 به H3 در 1968) گردید. تغییر در زیرگونه های هماگلوتینین(Antigenic Shift) باعث می گردد تا ایمنی قبلی در برابر سویه جدید کارامد نباشد و منجر به بروز بیماری های انسانی گردد.
ویروس آنفولانزا دارای سه تیپ A ، B و C می باشد. در این میان تیپ A نگرانی های قابل توجهی را برای سلامتی انسان و حیوانات برانگیخته است.
زیرگونه های مختلفی از ویروس آنفولانزای تیپ A وجود دارد. این زیرگونه ها به وسیله پروتئین های هماگلوتینین(H یا HA) و نورآمینیداز(N یا NA) مشخص می شوند.
HA پروتئینی است که میزبان مستقیما آنتی بادی هایی برای خنثی سازی ویروس علیه آن ترشح می کند. قابل ذکر است که ایمنی متقاطع علیه تیپ های مختلف آنتی ژن های HA وجود ندارد.
تعداد 16 زیرگونه(subtypes) مختلف هماگلوتینین و 9 زیرگونه مختلف نورآمینیدازدر بین ویروس های آنفولانزای تیپA وجود دارد. زیرگونه ها به وسیله تفاوت و اختلاف در توالی های ژنتیکی شان تمایز داده می شوند که این امر منجر به تولید پروتئین های آنتی ژنی متفاوتی می شود. ترکیب زیرگونه های HA و NA در یک ویروس به صورت H1N1 ، H3N2 و .... نوشته می شود. در سال های گذشته ترکیب کمی از هماگلوتینین و نورآمینیداز به صورت پایدار بین انسان ها و یا خوک ها گردش داشته است.(H1N1 ، H1N2 و H3N2 در خوک ها و H1N1 ، H1N2 ، H2N2 و H3N2 در انسان ها)
برای مقایسه باید بیان کرد که زیرگونه های ویروس آنفولانزای تیپA در پرندگان آبزی وحشی وجود داشته است. در این پرندگان، ویروس آنفولانزا دستگاه گوارشی را سریع تر از دستگاه تنفس آلوده می کند در حال که سیستم تنفس یکی از اندام های هدف در خوک ها، انسان ها، اسب ها و سایر پستانداران می باشد. به طور کلی پرندگان وحشی یا این آلودگی ها بیمار نمی شوند. در پرندگان آبزی، ویروس در مدفوع آن ها حضور می یابد و در آب دریاچه ها و برکه هایی که پرندگان به آن ها مهاجرت می کنند، نیز وجود دارد. اما به طور بالقوه در زمین های اطراف مزارع پرورش پرندگان نیز حضور دارد.
ویروس آنفولانزای خوکی اولین بار در سال 1930 در ایالات متحده امریکا گزارش شد. از آن زمان به بعد از آن به عنوان یک بیماری مهم از نظر اقتصادی که ضایعات تنفسی در خوک ایجاد می کند، نام برده شد و به عنوان یک خطر برای سلامت عمومی محسوب گردید.
علائم و نشانه های کلینیکی آنفولانزا در خوک و انسان مشابه است که شامل: تب، بی حالی، بی اشتهایی و سرفه در هر دو گونه می باشد. به علاوه ویروس آنفولانزا می تواند به طور مستقیم از خوک به انسان و از انسان به خوک منتقل گردد و به عنوان یک عامل بیماری های زئونوز(مشترک) مطرح شده است. این آلودگی های بین گونه ای اکثرا در افرادی که تماس نزدیکی با خوک دارند، رخ می دهد مانند: کسانی که در صنعت پرورش خوک، بازارهای فروش چهارپایان و افرادی که در کشتارگاه ها فعالیت می کنند.
به دلیل استعداد ویروس در آلوده کردن گونه های پستانداران و پرندگان، خوک ها می توانند به عنوان میزبان انتقال دهنده، در انتقال ویروس از پرندگان به انسان ها عمل کنند.
پرندگان به عنوان بزرگ ترین نگرانی محسوب می شوند به خصوص پرندگان آبزی وحشی. زیرا این پرندگان به عنوان مخزن طبیعی وسیعی برای ویروس آنفولانزا به شمار می روند. هماننسازی ویروس آنفولانزای پرندگان در خوک ها به آن ها اجازه می دهد که خود را برای آلوده نمودن پستانداران آداپته کرده و در نهایت به انسان منتقل شوند. هم چنین خوک ها می توانند به عنوان میزبانی که تعداد دو(یا بیشتر) ویروس آنفولانزا در آن دچار Genetic Reassortment (جور شدن مجدد قطعات ژنتیکی) می شوند، مطرح گردد.
همه گیری های جهانی(Pandemics) آنفولانزا در سال های 1957 و 1968 که در آن دو ویروس آنفولانزای انسان و پرندگان دچار Reassortment شده بودند، به وجود آمد.
به طور کلی یک مانع عملکردی در آلودگی انسان ها به ویروس آنفولانزای پرندگان و برعکس وجود دارد. این مانع آن است که ویروس آنفولانزای انسانی ترجیحا رسپتورهای بیان شده در سیستم تنفسی انسان را آلوده می کند. خوک ها می توانند سلول های هر دو جنس پرنده و انسان را آلوده کنند و هر سه گونه انسان،پرنده و خوک را مبتلا سازند. آن ها می توانند ویروس آنفولانزای پرندگان را در پستانداران همانندسازی کنند. به عنوان مثال در سال 1979 ویروس پرندگان H1N1 با منشا پرندگان آبزی وارد جمعیت خوک های اروپای شمالی شد و به سرعت در بین خوک های اروپا منتشر گردید، سپس ویروس پرندگان H1N1 از مردم اروپا جدا شد. علاوه بر آن خوک ها به عنوان یک مخزن مخلوط کننده برای Reassortment بین آنفولانزای انسان و پرندگان محسوب می شوند. جور شدن قطعات ژنتیکی بینH3N2 ، H1N2 و H1N1 به طور مکرر در بین جمعیت خوک ها رخ می دهد و بیماری ایجاد می نماید. تمام این گونه ها واجد ژن های ویروس آنفولانزای انسانی هم هستند.
روش های کاهش انتقال ویروس آنفولانزا بین انسان و خوک:
1-واکسیناسیون خوک ها علیه ویروس آنفولانزا: واکسیناسیون باعث کاهش سطح ویروس در بستر حیوانات آلوده شده و در نتیجه باعث کاهش آلودگی انسان و هم چنین کاهش آلودگی های مشترک می گردد.
2-واکسیناسیون کارگران فارم های پرورش خوک: واکسیناسیون کارگران فارم ها باعث کاهش مقدار ویروس شده و در صورتی که آنفولانزای انسانی هم رخ دهد، منجر به کاهش شدت عفونت های ناشی از آن می گردد.
3-سیاست های جداسازی بیماران از افراد سالم: به منظور کاهش شانس آلودگی خوک با ویروس آنفولانزای انسانی، مسئول واحدهای پرورش خوک باید سیاست های جداسازی کارگران آلوده را از سالم اجرایی نماید. دوره 3 تا 7 روزه در واقع نقطه اوج انتقال به سایر افراد بوده و علائم درمانگاهی شدید در این مدت تظاهر می نمایند.
4-تهویه: سیستم تهویه باید به گونه ای طراحی شود که هوای سالن در چرخش باشد(re-circulation) این مورد در انتقال ویروس به سایر خوک ها و به انسان بااهمیت است.
5-راهکارهای پایه ای بهداشتی: کارگران باید لباس های خود را قبل از خروج از محوطه پرورش بیرون آورند. علاوه بر آن شست و شوی مرتب دست ها باید صورت گیرد. از تماس دست ها با صورت حتی الامکان کاسته شود. ویروس آنفولانزا نه تنها از طریق استنشاق آئروسل ها منتقل می شود، بلکه از راه ترشحات تنفسی و تماس آن ها با چشم و بینی نیز انتقال می یابد.
اقداماتی که از انتقال ویروس بین پرندگان و خوک ها جلوگیری می نمایند:
1-محدود کردن پرندگان: از ورود پرندگان مشکوک به محل نگهداری خوک ها جلوگیری کنید. پرندگان کوچک مانند گنجشگ، پرستو و فنچ، ویروس را از طریق مدفوع دفع می کنند.
2-ضدعفونی آب: از آب های سطحی به منظور مصارف خوراکی و یا برای تمیز کردن وسایل خوک ها استفاده نکنید. زیرا ممکن است آلوده به مدفوع پرندگان آبزی بوده باشند و ویروس در آن ها حضور داشته باشد.
3-جداسازی خوک ها و محصولات پرندگان: خوک ها و پرندگان اهلی را در نزدیک هم و یکجا نگهداری نکنید.
4-امنیت غذایی: غذاهای خوک ها را به دور از تماس با مدفوع پرندگان آبزی نگهداری کنید.
5-امنیت زیستی کارگران: برای کارگران چکمه های مناسب تهیه کنید. اگر محل نگهداری خوک ها، بیرون از سالن باشد خطر آلودگی با ویروس آنفولانزای پرندگان افزایش می یابد.
دامپزشکان می توانند به طراحی فارم های تولیدی مناسب کمک کرده و در کاهش انتقال بین گونه ای آنفولانزا نقش چشم گیری را ایفا نمایند و بدین وسیله به سلامت جمعیت دامی و انسانی کمک شایانی نمایند.
 

عکس ارسال کننده مقاله: