گاومیش و جایگاه آن در دامپروری جهان (ایران و هند)
تاریخ، ساعت: 4 اسفند 1403, 10:23ITPNews دکتر امیر عباس دارستانی
گاومیش سهم قابلتوجهی در پایداری سیستمهای دامی – زراعی دارد و از طرفی موجب افزایش درآمد کشاورزان و ایجاد امنیت غذایی در بسیاری از کشورهای آسیایی میگردد. گاومیش میتواند در تامین و تولید کود حیوانی مؤثر باشد. بسیاری از ضایعات کشاورزی ازجمله کاه گندم و پسماندهای زراعی بدون وجود گاومیش از گردونهی مصرف خارج میشوند. طی دو دهه اخیر از جمعیت گاومیشها بهخصوص در کشورهای آسیایی کاسته شده است که عوامل اصلی آن شامل فاکتورهای اجتماعی – اقتصادی، سیاستهای اتخاذ شده توسط دولت، تصمبمات اتخاذ شده انستیتوهای تحقیقاتی و و جود امکانات فنی و همچنین افزایش نرخ ذبح گاومیشها بوده است. ازنظر جمعیت گاومیش، ایران جزء 20 کشور اول جهان و 10 کشور اول آسیا میباشد. گاومیشها در مناطق شمالی، شمال شرقی، شمال غربی، جنوب غربی و جنوب شرقی یافت میشود و 560000 راس از کل جمعیت دامی را به خود اختصاص داده است و با نرخ رشد 9/1 درصد در حال افزایش است. جمعیت گاومیش در کشورهای آسیایی براساس آمار فائو در سال 2004 بهشرح جدول شماره 1 میباشد. گاومیشها از جنبههای مختلفی حائز اهمیت هستند که میتوان به داشتن شیر مقوی، اشتغالزایی، حفظ تودهی ژنتیکی، نیروی کار و توان هضمی بالا اشاره کرد. گاومیش در مقایسه با سایر گونههای دامی نظیر گوسفند و بز در انتخاب انواع مختلف علوفه قدرت تشخیص کمتری دارد و به همین لحاظ از علوفه خشبی و مواد غذایی کم ارزش بهخوبی تغذیه و بهرهبرداری میکند و آنها را به تولیدات با ارزش مانند شیر و گوشت تبدیل مینماید. لذا درصورتی که یک پایه غذایی گاومیش غذایی خشبی کم ارزش باشد، تولیدات آن میتواند اقتصادیتر از گاو اصیل و دورگ باشد. شیر گاومیش ازنظر تامین ویتامین فواید بسیاری برای بدن انسان دارد و نسبت به گاو مقاومت بدنی بسیار بالایی در برابر گرماهای شدید و سوزان و همچنین خشکسالی و برخی بیماریها دارد. این دام برخلاف جثه بزرگی که دارد و در نگاه اول اینگونه به نظر میرسد که پرورش و مراقبت از آن بسیار سخت و با کلی مشکل همراه باشد اما گاومیش نهتنها یک دام کمتوقع نسبت به سایر دامها است بلکه در کنار پرورش این دام که بهعنوان «دام آینده» از آن نام میبرند، میتوان صنایع و مشاغل متعددی را راهاندازی کرد. دام گاومیش برخلاف سایر دامها که تنها از یک نوع علوفه تغذیه میکنند، با هر علوفهای قابلیت ادامه بقا را داشته و با بیارزشترین علوفه هم صرفه اقتصادی خوبی برای پرورشدهندگان این دام دارد و جالبتر اینکه اگر تنها چند درصد از میزان غذایی را که برای گاو در نظر گرفتهشده است به این دام کمتوقع بدهیم چندین برابر گاو و گوسفند شیر تولید میکند.